Zniesienie fizjologicznych krzywizn kręgosłupa daje obraz płaskich pleców. Jest to wada postawy coraz częstsza w dzisiejszych czasach. Mogłoby się wydawać, że idealnie prosty kręgosłup jest wyznacznikiem właściwej postawy ciała. Nie jest to jednak prawda. O ile w płaszczyźnie czołowej (kiedy patrzymy na sylwetkę osoby od przodu lub tyłu) kręgosłup powinien być prostą kolumną, to w płaszczyźnie strzałkowej (patrząc na kogoś z boku) prosty być nie powinien. Kręgosłup powinien zachowywać swoje naturalne krzywizny, jakimi są: kifoza piersiowa i krzyżowa, lordoza szyjna i lędźwiowa. Innymi słowy, prawidłowy kręgosłup jest esowato wygięty. Dzięki temu amortyzuje wstrząsy i czyni ruch bardziej ekonomicznym, taki kształt zmniejsza obciążenie mięśni i stawów. Zniesienie fizjologicznych krzywizn powoduje, że kręgosłup narażony jest w większym stopniu na wstrząsy i przeciążenia. Wada postawy jaką są plecy płaskie prowadzi do wcześniejszych zmian zwyrodnieniowych, bólów głowy i pleców, a także predysponuje do wystąpienia skoliozy. Przyczyny Ta wada częściej występuje u osób o wątlej budowie ciała, wysokich i szczupłych, o słabo rozwiniętej muskulaturze. Za jej przyczynę należy upatrywać siedzący tryb życia i zmniejszenie naturalnej aktywności ruchowej chociażby w postaci chodu czy biegu. Pozycja siedząca, zwłaszcza zgarbiona, kiedy plecy nie dotykają oparcia krzesła, powoduje niekorzystne ustawienie miednicy i kości krzyżowej oraz prowadzi do zaburzenia w napięciu i długości mięśni. Jednak plecy płaskie mogą wystąpić również w wyniku intensywnych treningów u osób o rozbudowanej tkance mięśniowej. Charakterystyka pleców płaskich
- Zniesienie lub zmniejszenie krzywizn kręgosłupa w płaszczyźnie strzałkowej
- Zmniejszenie fizjologicznego przodopochylenia miednicy
- Opadające barki
- Obniżenie żeber, zmniejszenie pojemności i ruchomości klatki piersiowej
- Zachowana prawidłowa ruchomość kręgosłupa
- Napięte/skrócone mięśnie: prostownik grzbietu w części piersiowej, mięśnie kulszowo-goleniowe, mięsień prosty brzucha
- Osłabione mięśnie: zębaty przedni, prostownik grzbietu w części lędźwiowej, czworoboczny lędźwi, zginacze stawu biodrowego
Zalecenia i przeciwwskazania Prawidłowe krzywizny kręgosłupa powinny być ukształtowane u dziecka w wieku szkolnym. U osób z plecami płaskimi nie zaleca się sportów, gdzie jest duże narażenie na wstrząsy np. skoków lekkoatletycznych. Najbardziej wskazane są marsze w terenie o różnym nachyleniu podłoża oraz pływanie (z wyjątkiem stylu klasycznego).
Terapia Korekcja pleców płaskich u dzieci i młodzieży polega przede wszystkim na wykonywaniu zaleconych przez fizjoterapeutę ćwiczeń polegających na rozciąganiu mięśni skróconych oraz wzmacnianiu mięśni osłabionych w tej wadzie postawy. Stosuje się odpowiednio dobrane pozycje lordotyzujące i kifotyzujace. Istotne jest wyrobienie nawyku prawidłowego ustawienia miednicy i ćwiczenia stabilizacji centralnej. Dodatkowo stosuje się masaż i mobilizacje tkanek miękkich, zwłaszcza jeśli wadzie towarzyszą dolegliwości bólowe. Uzupełnieniem terapii jest plastrowanie dynamiczne, które pomaga w utrzymaniu korekcji. Należy jednak pamiętać, że najistotniejszą rolę odgrywają systematycznie wykonywane ćwiczenia, najlepiej codziennie.
Autor: Magdalena Zawadka