آرتروز بیماری شایعی است که میلیون‌ها نفر در سرتاسر جهان به آن دچار می‌شوند. این وضعیت زمانی ایجاد می‌شود که غضروف محافظ روی انتهای استخوان‌ها در مفاصل ساییده می‌شود و دچار اختلال می‌گردد.
گرچه آرتروز در هر کدام از مفاصل بدن ممکن است بروز کند، ولی معمولاً در مفاصل دست، زانو، لگن، و ستون فقرات بروز می‌نماید.
Image credit: pixabay
علایم آرتروز معمولاً شامل درد، حساسیت، و سفتی مفصل است.
درد مفصل معمولاً در زمان حرکت و یا بعد از حرکت بروز می‌کند. اگر به مفصل فشار اندکی وارد شود، فرد احساس حساسیت و درد در مفصل می‌کند. سفتی مفصل خصوصاً صبح‌ها هنگام بیدار شدن از خواب و یا بعد از مدتی بی‌حرکتی حس می‌شود. به نظر می‌رسد که مفصل انعطاف‌پذیری معمول خود را از دست داده است. احساس ناهمواری در مفصل یکی دیگر از علایم آرتروز است. گاه در روی سطح استخوان، خار‌ها یا برجستگی‌های مشهودی ایجاد می‌شود.
اگر چه معمولاً علایم آرتروز را به‌خوبی می‌توان درمان کرد، ولی خود فرآیند آرتروز قابل برگشت نیست. مهم‌ترین عامل برای پیشگیری از بروز آرتروز، فعال ماندن و داشتن فعالیت حرکتی است. همچنین حفظ وزن طبیعی نیز می‌تواند از پیشرفت بیماری جلوگیری کند و به بهبود درد و کارکرد مفصل کمک نماید.
آرتروز زمانی بروز می‌کند که غضروفی که در انتهای استخوان قرار دارد، در طول زمان به‌تدریج خراب می‌شود. غضروف یک بافت سفت و لغزنده است که امکان حرکت بدون اصطکاک مفصل را فراهم می‌کند. در آرتروز، سطح صاف غضروف ناهموار می‌شود. نهایتاً اگر غضروف به‌طور کامل مستهلک شود، ممکن است فقط استخوان روی استخوان حرکت کند.
یکی از عوامل خطرساز برای بروز آرتروز سن بالا است، چون معمولاً با افزایش سن خطر آرتروز افزایش می‌یابد. همچنین، بروز آرتروز در زنان شایع‌تر است، گرچه دلیل آن معلوم نیست.
چاقی نیز یکی از عوامل زمینه‌ساز برای بروز آرتروز است. به‌طور کلی، وزن بالا فشار بیشتری بر زانوها و لگن وارد می‌کند. در نتیجه، احتمال بروز آرتروز افزایش می‌یابد. در عین حال، بافت چربی پروتئین‌هایی تولید می‌کند که ممکن است باعث التهاب مضر در اطراف مفاصل شود.
صدمات مفصلی—مثلاً در ورزش و حوادث خطرناک— خطر بروز آرتروز را افزایش می‌دهد. حتی صدمه‌ای که سال‌ها پیش اتفاق افتاده است و به‌ظاهر بهبود پیدا کرده است، نیز ممکن است خطر آن را افزایش دهد.
بعضی از مشاغل که با فشار مکرر به برخی از مفاصل همراه هستند، موجب افزایش خطر بروز آرتروز می‌شوند. برخی از افراد نیز زمینه‌ی ژنتیکی برای ابتلا به آرتروز دارند. ناهنجاری‌های استخوان و مفاصل از دیگر علل زمینه‌ساز بروز آرتروز هستند.