Yorgunluk, bitkinlik ve halsizlikten şikayetçiyseniz enerji kaynağı, antioksidan, vitamin ve mineral deposu, metabolizmayı hızlandırıp kilo vermeye yardımcı olan, cildi güzelleştiren, vücudu gençleştiren ve daha saymakla bitmeyen çok sayıda faydalı özelliği bulunan yeşil çaya hayatınızda yer açmaya hazır olun.
Yeşil çay camellia sinensis adında boyu 10 metreye kadar ulaşan çok yıllık yapraklarını dökmeyen çalı şeklinde bir bitkidir. Bitkinin oval şekilli güzel, uzun, koyu yeşil yaprakları vardır. Yazın sona ermesiyle birlikte sonbaharın son günlerine kadar bitkinin çiçeklenme süresi devam eder. Ekim-Aralık ayları arasında meyve verir. Bitki yapraklarının toplanıp hızlı kurutulması ile yeşil çay elde edilir. Siyah çay da aynı bitkiden elde edilir ancak kurutma işlemi daha uzun sürer. Yeşil çay plantasyonları dünyada ağırlıklı olarak Çin, Hindistan, Türkiye, Japonya, Güney Amerika ve Afrika'da bulunmaktadır.
Bu etkili içecek yararlı etkilerini içerdiği çok sayıda kimyasal maddeye borçludur. Yapraklarında kalsiyum, florür, magnezyum, fosfor ve diğer mineraller dahil 500'den fazla bileşen bulunur. Özellikle aşağıdaki bileşiklerin içinde bulunması nedeniyle yeşil çay çok faydalı bir içecektir:
Kafein: Yeşil çayın içeriğinde bulunan başlıca alkaloittir, bu maddenin sayesinde yeşil çay vücudu canlandırır kuvvet ve enerji verir, beyin aktivelerini destekler. Normal çayda kafein yok, ancak tein denilen muadili bulunur. O madde de beyin enerjisini aktive eder, iş ve aktiviteler için kapasiteyi geliştirir.
Yeşil çayın içerdiği mineraller: Vücudun tüm organlarının düzgün çalışmasına katkıda bulunur. Mineral dengesinin bozulmasını önler, bağışıklık sistemini güçlendirir, tırnak, saç ve dişlere önemli ölçüde katkıda bulunur.
Kateşinler: Mükemmel antioksidan özelliğibe sahip flavonoidledir. Bu maddelerin etkisi vitaminlerin etkisinden on kat daha fazladır. Gün boyunca yeşil çay içildiğinde vücut gerekli miktarda polifenolle desteklenir. Örneğin havuç, ıspanak, çilek ve brokoli gibi diğer doğal ürünlerde bulunan kateşin de benzer bir etki gösterir. Etkili bir antioksidan olarak kanserin riskini azaltır ve vücuttaki serbest radikalleri engeller. Yeşil çay, doğal bağışıklığı artırır ve mikropları öldürür.
Yeşil Çayın Faydaları
Yeşil çayın faydaları eski çağlardan beri bilinmektedir. Sadece halk arasında değil, aynı zamanda önemli kurumlar tarafından da kabul edilir. Kozmetik üreticileri ile birlikte en seçkin ilaç şirketleri ürünlerinde bu eşsiz ve mucizevi bitkiyi kullanırlar. Yeşil çay yararlı özellikleri ile besleyici kremlerin içeriğinde de yer alır.
Bu harika bitkinin cildinizdeki etkisini anlamak için sabah ve yatmadan önce demlediğiniz yeşil çayla yüzünüzü yıkayın, cildinizde önemli değişiklikler olduğunu hissedeceksiniz. Yeşil çayın buz kalıplarına konularak dondurulmuş hali boyun ve yüz alanını temizlemek için çok yararlıdır. Düzenli olarak bu işlemin tekrarlanması ayrıca dinç ve neşeli bir ruh hali sağlar. Yeşil çay aynı zamanda yüz ve vücut üzerinde bulunan sağlıksız döküntülerden kurtulmaya da yardımcı olur.
Bu içecek sindirim süreçlerini normalleştirir. Düzenli olarak yeşil çay tüketimi karaciğer, bağırsak ve midenin çalışmasını hızlandırır. Diş etleri ve dişlere olumlu etki gösterir.
Yeşil çayda bulunan antioksidanlar kansere karşı koruyucudurlar. Çayda önemli bir antioksidan olduğu bilinen çinko yeterli miktarda bulunur. Bu mineral tırnakların, saçların büyümesini güçlendirmek için gerekli olduğunu gibi yaraların ve kesiklerin hızlı iyileşmesine de katkıda bulunur.
Yeşil çay idrar söktürücü etkiye sahiptir, fakat bitkinin uyarıcı özelliği vardır, bundan dolayı idrar söktürücü olarak kullanılamaz.
Yeşil çay yorgunluğa en iyi çözümdür. Yeşil çayın demlemesi dizanteri sorununda antimikrobiyal ajan olarak kullanılır. Bu çay safra kesesi taşları önleme özelliğine sahiptir. Ayrıca vücudu canlı ve zinde yapar.
C vitamini içeriğiyle yeşil çay kanserle başa çıkmaya yardımcı olur. Yeşil çayda bulunan P vitamini kan damarı duvarlarını daha güçlü ve daha esnek hale getirir.
Yeşil çayın yararlı özellikleri içerdiği büyük miktarda çeşitli biyoaktif maddeler, mineraller ve vitaminlerden kaynaklanmaktadır. Çay yapraklarının üretimi aşamasında tam oksidasyon (fermantasyon) işlemine tabi tutulmadığından yeşil rengini muhafaza eder. Özenli kurutma sayesinde yapraklarda bulunan mineral ve vitaminler siyah çayın aksine kaybolmazlar.
Bu şifalı içeceğin tüm vücut sistemleri üzerinde canlandırıcı etkisi vardır. Beynin zihinsel aktivitesini düzenleyen kafein ve tanen içerir. Tromboz oluşumunu önler, toksinlerden karaciğeri korur, kan şekeri düzeyini düşürür ve tip2 diyabet semptomlarını hafifletir.
Yeşil çayın soğuk algınlığı sırasında vücudun daha hızlı iyileşmesi için içilmesi tavsiye edilir. Yara ve yanıkların iyileşmesini hızlandırmanın yeşil çayla mümkün olduğu bilinir. Çay yapraklarının demlemesinin düzenli kullanımı bazı deri hastalıklarının semptomlarını hafifletir.
Yeşil Çayın Yan Etkileri
Yeşil çay insan vücudu üzerinde olumlu ve olumsuz etkileri olan bir takım maddeler içerir. Buna ek olarak, yeşil çay sinir sistemi üzerinde uyarıcı etkiye sahip teofilin ve teobromin içerir. Bu yüzden çay yapraklarının demlemesi uykusuzluk sorunu olan kişilere tavsiye edilmez.
Yeşil çay aşağıdaki rahatsızlıklarda zararlı etki gösterebilir:
Sinir sistemi ve kardiyovasküler sistem hastalıkları için yeşil çay zararlıdır. Bunun nedeni tein içermesidir. Ayrıca yeşil çay bu sistemlere zararlı olabilecek teobromin gibi maddeler de içerir.
Gebelikte tüketilmemelidir. Yeşil çay bebeğin gelişmekte olan beyni için hayati önem taşıyan folik asitin emilimini engeller. Bu durum telaffuzu zor olan "gallatepigallokatehina" adlı kimyasal maddeden kaynaklanmaktadır. Ayrıca kafein gebelikte kontrendikedir.
Yüksek ateşte yeşil çay içilmez. Çayda bulunan teofilin insanın vücut sıcaklığı yükseltir. Bu nedenle yüksek ateşi olan bir hastasın yeşil çay içmesi durumunu daha da kötüleştirir.
Gastrik ülser rahatsızlığında yeşil çay içilmemelidir. Bu rahatsızlıkta yeşil çay yan etki gösterir, mide asitliği artırır ve bu da yaranın iyileşmesinin doğal sürecini engeller. Sonuç olarak hastanın durumu önemli ölçüde kötüleştirebilir.
Karaciğer rahatsızlığında yeşil çay içilmemelidir. Çayda bulunan bileşiklerin bazıları karaciğere yüklenmesine neden olur. Ama bu bileşiklerin sayısı siyah çayda çok azdır.
İskelet ve kemikler için zararlı olabilir. Hayvanlar üzerinde bilim adamları tarafından yapılan araştırmalar beklenmedik sonuçlar ortaya koymuştur. Çayın iskelete üzerinde özellikle kemik dokusunun yoğunluğuna olumsuz etkiye sahip olduğu ortaya çıkmıştır. İnsanlarda henüz böyle bir araştırma yapılmadığı unutulmamalıdır.
Bunlara ek olarak yeşil çay artrit ve romatizma hastası kişilere zararlı olabilir.
Yeşil çayın diş minesine zararlı etkileri olduğu bazı kaynaklarda yer alıyor. Bundan dolayı tüketim sonrasında ağız gargarası yapılması önerilir.
Ayrıca yeşil çay demir emilimini yavaşlatır. Bundan dolayı kansızlığı olan kişilerin demir içeren gıdalarla bir araya getirmemeleri gerekir.
Aşırı veya yanlış tüketimden kaynaklı ortaya çıkabilecek zararlar:
Bayat çayın zararlı olduğunu çoğumuz tarafından bilinmektedir. Uzun bekletildiğinde içeriğinde çok miktarda pürin birikir. Yarım saatten fazla bekletilmiş çayı artık kullanmamak gerekir.
Çay ve alkolün birlikte kullanımı hızla böbrekler için zararlı olan aldehit oluşmasına neden olur.
İçeceğin aşırı tüketimi zehirlenme, baş ağrısı, bulantı, baş dönmesi gibi sorunlara yol açabilir.
Çok sıcak içecek büyük dozlarda tüketilmemelidir. Düzenli çok sıcak içeceklerin içilmesi iç organları yakar. Bu tür yanıklar kanser riskini arttıracaktır.
Yeşil Çayın Rahatsızlıklarda Kullanımı
Yeşil çay alkol bağımlılığı, ateroskleroz, hipertansiyon ve çeşitli zehirlenmelerde kullanılır. Obezite, zayıflık ve yorgunlukla mücadeleye yardımcı olan çok güçlü bir antioksidandır. Yeşil çay preparatları ishal, güneş yanıkları, tartar ve çeşitli diyetlerde kullanılır. Yeşil çay insan vücudu üzerinde olumsuz etkisi olan izotopun yaklaşık % 90'ını absorbe edebilir. Bu nedenle yeşil çay şifalı özellikleri ile kanserli tümörlerin büyümesini engeller.
Diş çürükleri ve tartarlarda kullanılır. Bu birçok genç ve yetişkin için en yaygın sorundur. Yeşil çay hızlı ve etkili bir şekilde ağızdaki bakterileri öldürür.
Yeşil çay vücuttaki kolesterolü düşürür, vücudun hızla yaşlanmasına izin vermez, kan damarlarının esnekliğini sağlar.
Yeşil çay ayrıca mükemmel bir terleticidir. Limon ile karıştırılırsa bu etkisi daha da fazla olacaktır. Ayrıca, yeşil çay toksinleri vücuttan dışarı atar.
Ateroskleroz, yüksek tansiyon ve yüksek kolesterolde yeşil çay demlenerek tüketilir. Bunun için kuru yeşil çaydan 3 gram alınır ve sıcak su ile yıkanır, bu işlem kafein içeriği azaltmak için gereklidir. Sonra yeşil çayın üzerine sıcak 100 ml su doldurulur ve yaklaşık 10 dakika demlenir. Tek seferde günde üç kez bir bardak çay içilir.
Dizanteri için yeşil çay demlemesi hazırlanır. Öğütülmüş 25 gram bitkinin üzerine 500 ml kaynar su dökülerek dökülür. Yarım saat demlenmeye bırakılır. Sonra 1 saatliğine kısık ateşe konulur. Sonra çayı süzmek gerekiyor. Soğutup buzdolabında bekletilir. Yemeklerden 30 dakika önce günde 4 kez 2 yemek kaşığı içilir.
Hazımsızlık için de çay hazırlanıp tüketilebilir. Birçok kişi bu rahatsızlıktan muzdariptir. Yeşil çay ile bu sorun giderilebilir. Bu bitki bağırsak ve midede patojenleri öldüren antibakteriyel maddeler içerir. Hazımsızlık kurtulmak için sabah, öğlen ve akşam 2-3 gün yeşil çay içmek yeterlidir.
Vitamin eksikliğinde yeşil çay yardımcıdır. 3 gram çay alınır üzerine 100 ml sıcak su eklenir ve yaklaşık 10 dakika demlenir. Buradan sonra içine 1 tatlı kaşığı kuşburnu şurubu eklenir. Her gün günde 3 kez yemeklerden sonra 100 ml içilir.
Yeşil Çay Demlerken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Yeşil çaydan beklenen etkiyi almak için doğru şekilde demlemek çok önemlidir. Burada üç faktöre dikkat edilmelidir:
- Suyun kalitesi ve sıcaklığı
- Çayın porsiyonu
- Demleme süresi
Bu üç faktörün en uygun birleşimi mükemmel bir içecek ortaya çıkaracaktır.
Çayın porsiyonunun belirlemek için çay yapraklarının yoğunluğu dikkate alınmalıdır. Ortalama olarak bir su bardağı için bir tatlı kaşığı ölçüsü dikkate alınmalıdır.
Demleme süresi çay yapraklarının türüne ve yoğunluğuna bağlıdır. Tein demleme işleminin birinci dakika içinde çözülür. Bu yüzden sadece enerji vermesini istiyorsak çay yapraklarını sıcak suyun içinde bir buçuk dakika bekletmek yeterlidir. Ancak yoğun değil uzun süreli bir enerji istiyorsak demleme süresini biraz daha uzatmak gerekir. Daha uzun bekletilmesi çaya acı tat verecektir, deneyerek kendinize en uyun seçeneği bulabilirsiniz.
Kaliteli su kullanımı önemlidir. Sıcaklığının 80-90 derece olması arzu edilir. Elinizin altında bir termometre yoksa suyun buharının elinizi yakmayacak sıcaklıkta olmasını uygun sıcaklık olarak alabilirsiniz. Unutmayın daha kaynar su gerekli besinlerin ölmesine neden olabilir. Demlemek için uzun süre ısıyı tutan kil veya porselen demlikler çok uygundur.
Sütlü Yeşil Çay
Sütle karıştırıldığında bu şifalı içecek böbrekleri güçlendirir ve vücudu temizler. Çinli uzun ömürlülerin çok düşkün oldukları bir içecektir. Süt kafein ve diğer alkaloidlerlerin zararlı etkisini nötralize eder, bundan dolayı korkmadan tüketilebilir. Yüksek kalorili bir içecektir, ama ekstra kalorileri kalsiyum sayesinde telafi edilir.
Her gün bir bardak süt içen birkaç kadın üzerinde ilginç bir çalışma yürütüldü. Araştırmanın sonunda tırnakların, dişlerin ve kemiklerin güçlenmesinin yanı sıra kilo kaybı yaşandığı da gözlemlendi. Deneyin organizasyon ekibine göre, bu durum kalsiyum eksikliği ile ilgilidir. Daha sonra bilim adamları süt ile yeşil çaya dayalı özel bir diyet geliştirerek etkinliğini deneysel olarak kanıtladılar. Çay kullanımından kaynaklanan vücudun temizlenme işlemleri, eser elementler bakımından zengin bir süt diyeti ile bir araya getirildiğinde vücuda herhangi bir zarar vermeden kilo kaybını teşvik eder.
Sütlü yeşil çay 2 yöntemle hazırlanabilir
Birinci yöntem: Süt ile doğrudan yeşil çay kombine edilerek ise elde edilir. Yani su hiç kullanılmaz. Kuru çayın üzerine sıcak süt doldurulur.
İkinci yöntem: Bu seçenek daha basit, ama çok kullanışlı değil. Kaynar su ve süt miktarı eşit olarak karıştırılır ve çay yapraklarının üzerine dökülür. Bu yöntemde çayın rengi daha koyu olacak ve daha az süt tadı verecektir.
Photo credit: Images by Pixabay.com