"Dudak uçuklatan" deyimi böyle günler üretilmiş bir kavram sanırım. @lunafreya'nın yazmış olduğu 11.11 E-ticaret festivali konusunu ardından, bugün itibariyle gerçekleşen rakamı merak ettim. Ve baktım, dudağım mı uçukladı, gözüme rakam mı kaçtı bilemedim:
25,3 Milyar Dolar. 1 Günde!
Ali Baba'nın kurulduğu yıllar bizde de internetin kıpırdamaya başladığı yıllar.
O zamanlarda ışığı gören ama imkan bulamayan kim bilir kaç Türk'ün elinde, kim bilir kaç fidanlar kuruyup gitmiştir.. Yeşerse Visteria olacak..
Görsel: boredpanda
Son zamanlarda bolca atıf yapılan, Daron Acemoğlu'nun Ulusların Düşüşü kitabında bahsedilen, kapsayıcı kurumlarımız ne yazık ki çok fazla yok.
Kara şimşek izleyip ertesi gün okula gittiğimizde sistem değişmiş olabiliyordu. Şimdiler de sistem hala değişip duruyor. Tabi çocuklar kara şimşek yerine pepe izliyor olabilir.
Adil dağılım ve Fırsat eşitliği gibi konuları dert edinmediğimiz için, her şey tutanın elinde kalıyor. Bir süre sonra Nobel'lik Dunning Kruger sendromu oluşuyor: Kendini bilen Akıllı ve Dürüstler değil, Ağzı laf yapan Kurnaz ve Çakallar ön plana çıkıyor.
İşin kötü tarafı, bunu kültür olarak benimsemiş olmamız.
-- Boşver, sen amirinle arayı iyi tut. Ülkeyi sen mi kurtaracaksın, maaşını bil yeter.
-- Aklı olan değil, kaslı olan kazanır baba
-- İcat çıkarma başımıza
-- 2-3 sene boyunca uğraşacaksın da oo.. Sıcak paralı bi şey söyle..
...
kırılma noktalarından birisi sanırım burası:
2-3 sene meselesi
Araştırma geliştirme, öyle bir yerde duruyor ki
Güçlü ülke = AR-GE'ye ayırdığı bütçe
diyebileceğimiz kadar uyumlu bir korelasyon sunuyor.
Görsel: Unesco
Tablo'da da görüleceği gibi, adeta AR-GE sıralamasına bakarken, büyük devletler resmine bakıyor gibiyiz.
Burada şu söylenebilir; İyi ama onlar zaten büyük oldukları için AR-GE'ye fazla miktar ayırabiliyorlar. HAYIR Tam Tersi. Ar-Ge'ye verdikleri önem yüzünden büyükler.
Görsel: wikipedia
2-3 yıl ve Alibaba olayına geri dönecek olursak, sağda solda duyduğumuz
Bi Öğretmenmiş, Amerika seyahati sonrası ben de bi site açayım demiş, başlamış. Şimdi dünya devi olmuş.
şeklideki hikayeler güzel ama eksik geliyordu. Bir gün kendi ağzından olayları anlattığı bi video denk geldi. Harvard'a başvurması.. red alması.. ABD seyahatinde internetle tanışması vs.. ardından puzzle'ın o eksik parçasını söyledi:
Önce ilan sitesi gibiydi. Ve hiç bir şey kazanamadık. Sonra bunları neden biz satmıyoruz deyip sistemi toptan değiştirdik. Bu 3 yılımızı aldı ve süre boyunca ekipteki herkes belki de günde 10-12 saat çalıştı.
İşte kırılma noktası ve soru: İyi de nasıl?
Rakamı hatırlamıyorum ama 5 kişi olsun. 5 kişinin/ailenin masraflarını bi kenara yazıp, 36 ay'la çarpmak lazım.
Günde 10 saat Alibaba ile uğraşırken, Üç yıl boyunca kira elektrik su yol telefon internet mutfak masrafları peki?
Türkiye'de pek çok arkadaştan, pek çok süper fikir duydum. Ama çoğu, bu 2-3 yıllık Arge lüksüne(?) sahip olmadığı için fikir mezarlığında :/
İki üç yıl bi yana, kaç gencimiz Silikon Vadisi'ne şöyle kapıdan bakıp çıkma imkanı buluyor?
Kurumları geçtim, dershanelere, telefonlara.. binlerce lira harcayan kaç aile, "hadi bi Vizyon turu" yap/alım diyor?