Bugün Ramazan ayının 2. günü. Son 2-3 gündür Ramazan ile ilgili paylaşımlar doğal olarak yapıldı yapılıyor. Bende Ramazan ile ilgili Türkiye de ilk akla gelenleri bir araya getirip bir paylaşım yapayım diye düşündüm.
1. Ramazan Pidesi
Türkiye de Ramazan denince ilk akla gelen şeylerden biri pidedir. Pide aslında Ramazan ayına özel bir ekmek çeşidi değil. Türkiye genelinde bir çok ekmek fırın veya fabrikasında pide her mevsimde üretilir. Ancak Ramazan gelince bu pide üretimi artar. Genel olarak insanlar ekmek olarak pide tercih eder. Her yıl mutlaka Ramazan pidesi ile ilgili bir fiyat-gramaj tartışması yapılır :)
2. Hurma
Hurma, İslam Peygamberinin yaşadığı yer ve dönemde günlük olarak en çok tüketilen belli başlı yiyeceklerden birisiydi. Dolayısıyla İslam Peygamberi diğer zamanlarda da hurma tüketmekle beraber, çoğu zaman sahurda hurma ile karnını doyurmuş, iftarını hurma ile açmıştır. Bu durumdan dolayı iftarı hurma ile açmak Müslümanlar arasında Peygamberin bir uygulaması(sünneti) olarak kabul edilmiş ve alışkanlık haline getirilmiştir.
Ramazan ayı yaklaştığı zaman ve Ramazan ayı boyunca marketlerde, kuru yemişçilerde çeşit çeşit ve bol bol hurma görürüz. Hurma meyvesi, Türkiye de; Ramazan ayı ve oruç ibadetiyle adeta özdeşleşmiş gibidir.
3. Mahya
Mahya: "Ramazan gecelerinde, camilerde iki minare arasına gerilen ipler üzerine kandil veya elektrik ampulleriyle yazılan yazı veya yapılan resim"dir.(kaynak) Ramazan ayında birden fazla minaresi olan camilerde mahyaları görmeye başlarız. Genel olarak mahyalarda, "Hoş Geldin Ya Şehr-i Ramazan", "Hoş Geldin On Bir Ayın Sultanı", "Oruç Tut Sıhhat Bul" gibi ifadeler yer alır.
"İlk mahyanın kuruluşuna dair kaynaklarda yer alan en yaygın rivayet ise şu şekildedir; Sultan I. Ahmed döneminin meşhur hattatlarından Fatih Camii müezzini Hafız Kefevî son derece sanatkârane işlemiş olduğu bir levhayı padişaha sunar. Levhayı çok beğenen Sultan I. Ahmed Kefevî'den levhayı ışıklandırarak kendi yaptırdığı Sultanahmet Camii'nin minareleri arasına asmasını ister. Kandillerle ışıklandırılan levhanın Sultanahmet Camii'nin minareleri arasına asılmasıyla da ilk mahya kurulmuş olur." (kaynak)
4. İFTAR ÇADIRLARI
İftar çadırları son dönemde ortaya çıkan bir gelişme olarak değerlendirilebilir. Görevleri olmamasına rağmen bazı belediyelerin, muhtaçlar için Ramazan ayında belli bir yerde ücretsiz yemek vermeye başlamasıyla ortaya çıkmış bir gelenek diyebiliriz. Ancak son yıllarda Ramazan ayı denilince ilk akla gelen şeylerden biri haline gelmiştir. Sokaklarda kalan, fakir, yemek bulma imkanı olmayan insanlar için güzel bir imkan olmuştur. Oruç ibadetinin ruhuna da son derece uygun bir gelenek olarak kesinlikle çoğalarak devam ettirilmesi gerektiğini düşünüyorum.
5. İtikaf
İtikaf, aslında Ramazan ile ilgili ilk akla gelen şeylerden değildir. Hatta oldukça az bilinen bir konudur. Bunun için özellikle buraya eklemek istedim. İtikaf, "Ramazan ayının son on gününde Allah'ın hoşnutluğunu kazanmak üzere dünya işlerinden ilgiyi kesip camiye kapanarak ibadet etme" olarak tanımlanır. (kaynak) İtikafın kelime anlamı da "kampa girmek" demektir. Müslümanlardan dileyen, Ramazan ayının son on günü, Kur'an, ibadet ve tevbe ile meşgul olmak üzere kampa girer. Dünyadan ve dünyalıklardan kısa bir süreliğine de olsa uzaklaşıp kendisinin ve hayatın anlamının farkına varmaya çalışır. Bu uygulamaya İslam'da itikaf denilmektedir.
Aslında daha sıralayabileceğim çok şey var. Kadir gecesi, teravih namazı, sahur, imsak vesaire. Ancak yazıyı çok fazla uzatmak istemedim. Kelime ve kavramlarla ilgili ayrıntıya girmekten de kaçındım. Eksik gördüğünüz ve bahsedilse iyi olurdu dediğiniz şeyler varsa yorum olarak ekleyebilirsiniz.
Okuduğunuz için teşekkürler.
Herkese Hayırlı Ramazanlar.