W krainie leszcza rzeka płynie rozległą, płaską doliną pośród łąk i wygonów albo w oprawie zwartych zarośli wierzbowych. Rzeka mniejsza zwija się często w ciasnych zwojach, a większa - płynie szerokimi łukami. Zimą staje skuta lodem; wiosną rozlewa się szeroko, wypełnia wodą bardzo liczne łachy, sięga po oddalone od koryta starorzecza i dalej, aż po wały przeciwpowodziowe lub prastare naturalne terasy - krańce doliny. Do wyznaczonej przez wylewy granicy towarzyszą jej pospolite olsze czarne, na suchych miejscach - sławione w „Pieśni o ziemi naszej" -stare, żylaste dęby, pojedyncze lub w grupach; niekiedy lipy, a najczęściej topole białe i wierzby białe - resztki topolowo-wierzbowych lasów łęgowych. Piaszczyste smugi i golizny przy podmuchach wiatru srebrzą się łanami dużych liści lepiężnika kutnerowatego. Dotarcie suchą nogą do rzeki bywa dość często utrudnione z powodu grząskich przybrzeży, na których pienią się tataraki, kosaćce, manny, jeżogłówki albo zespoły roślin, wśród których prym wiodą trzciny i turzyce o trójgraniastych łodygach. W samej rzece, na poboczu nurtu i w zatokach rozwijają się skupiska roślinności o liściach pływających z przewodnim tu grążelem żółtym. Nie musi on snuć się przy dnie „kapustą" i z zasady wydobywa swe tarczowate, skórzaste liście na światło dnia. Głębsze wejrzenie pod ich dywan ujawni obecność gąszczy roślin zanurzonych, spośród których rozpoznajemy moczarkę kanadyjską, rogatek, wywłócznik oraz następną przedstawicielkę rodziny rdestnic, wyróżniającą się karbowanymi liśćmi - rdestnicę kędzierzawą . Niekiedy jednak rzeka ujawnia nam brzeg nagi i wtedy widzimy, że łożyska nie wyściełają już żwirki i czyste piaski. Ich miejsce zajął grząski materiał mułkowaty, ciemnoszary, przesycony organicznymi cząstkami. Na takim brzegu możemy znaleźć brunatny pancerz raka pręgowanego, zwanego też amerykańskim, który-w przeciwieństwie do dwóch wcześniej poznanych gatunków- nie podlega ochronie .
Spłaszczonym profilem koryta rzeka toczy się statecznie, a kiedy prowadzimy po niej łódkę „na pych", rzadko słyszymy pod wiosłem piaskowy skrzyp; często pióro stąpa po dnie miękko, lekko w nim grzęźnie. Sama woda również jest inna niż w krainie brzany: mniej przejrzysta, ale żyzna, co wraz ze zwolnionym przepływem i miękkim dnem umożliwia roślinom bujną wegetację.
W ciepłej porze roku silnie się nagrzewa (nawet do 28-3CTC), co powoduje zmniejszenie się ilości rozpuszczonego w niej tlenu. Zjawisko takie szczególnie dotkliwie zaznacza się w rzekach ciemnowodnych, zamulonych, płynących leniwie bagnistymi dolinami. Jego konsekwencje zaś bywają ostro odczuwane przez zasiedlające rzekę zwierzęta (w tym i ryby), a także przez wędkarzy, którzy w czasie upału zwykle wracają do domu z pustą siatką.
Wody krainy zamieszkuje bogaty świat zwierząt bezkręgowych i kręgowców, nieźle znoszących nową rzeczywistość środowiskową. Wśród zwierząt służących rybom za pokarm spotykamy tu gatunki chruścików budujących domki ze szczątków roślinnych, właściwe dla krainy gatunki jętek, larwy łątek, pałatek i innych ważek, ośliczki, pijawki, mnogość ślimaków i małży oraz należące do kręgowców żaby. Charakterystyczne dla tej krainy są także licznie występujące zwierzęta muło-lubne- larwy ochotek oraz rureczniki .
Bogactwu bazy pokarmowej dotrzymuje kroku nadbudowa rybich konsumentów. Przewodzi im, jako gatunek herbowy, leszcz. Towarzyszą mu liczne gatunki, w tej krainie wręcz z zasady składające ikrę na substracie roślinnym: krociowe rzesze płoci, krąpi, przy nich wzdręg oraz rzadszych linów i karpi, w przyrzeczach karasi i różanek. Obecność swą manifestują też ukleja i boleń. Nierzadko występuje jaż, natomiast sporadycznie i tylko w odpowiednich siedliskach złowimy klenia, jelca, a nawet kiełbia; jeszcze trudniej spotkać tu brzanę i świnkę. Gatunkom karpiowatym towarzyszą tradycyjnie szczupaki i okonie, doskonałe warunki znajdzie w tej krainie sandacz, z nim jazgarz, przede wszystkim zaś sum i węgorz.
Zespół gatunkowy krainy leszcza jeszcze wyraźniej rozbija się na grupy siedliskowe, bardziej zdecydowanie specjalizuje.
Posted from my blog with SteemPress : https://swietokrzyskiprzewodnikwedkarski.pl/2018/07/29/o-rzekach-kraina-leszcza/