Postarajmy si臋 dzi艣 sp臋dzi膰 noc w sk贸rze osoby z obni偶on膮 jako艣ci膮 snu. Czytajcie uwa偶nie, staraj膮c si臋 zgadn膮膰 co to za choroba jest ukryta w tek艣cie?
Ciemno艣膰 i wasz g艂o艣ny oddech, to wszystko co Ci臋 otacza zanim u艣wiadomisz sobie, 偶e zn贸w nagle obudzi艂e艣 si臋 ze snu. Kolejny raz 艂apiesz powietrze czuj膮c si臋 jakby w nocy kto艣 Ci臋 poddusza艂. Kilka g艂臋bszych wdech贸w przy okazji odwiedziny w toalecie i powr贸t do 艂贸偶ka. Le偶ysz przekr臋caj膮c si臋 z boku na bok w 偶aden spos贸b nie mog膮c zasn膮膰. Znowu nici z regeneruj膮cego snu, a w pracy b臋d臋 podsypia艂 za biurkiem, tragedia! To ju偶 pi膮ty raz tej nocy i tak samo od kilku tygodni. Ponadto 偶ebra obite od kuksa艅c贸w 偶ony, kt贸ra nie mo偶e ju偶 znie艣 Twojego chrapania, podobno wydajesz d藕wi臋ki tak g艂o艣ne jak lec膮cy samolot. Przekr臋casz si臋 licz膮c, 偶e teraz uda si臋 dospa膰 do budzika. Rano wita Ci臋 b贸l g艂owy i uczucie niewyspania, kolejny dzie艅 nie dasz rady na niczym si臋 skoncentrowa膰! Z艂y humor i rozdra偶nienie towarzyszy Ci przez reszt臋 dnia.
Zgaduj zgadula?
Sen to 30% procent naszego 偶ycia i prawdopodobnie jeden z najwa偶niejszych okres贸w dla dobrostanu organizmu. Nie wa偶ne czy pilnie si臋 uczysz, robisz mas臋 mi臋艣niow膮 czy po prostu pragniesz by膰 okazem zdrowia, ka偶dy doradzi Ci, 偶e 6-8 godziny to minimum. To co macie ju偶 pomys艂? Zapraszam w takim razie do dalszej lektury.
Obturacyjny bezdech senny (OBS)
Choroba spowodowana zamkni臋ciem dr贸g oddechowych na poziomie gard艂a, przy zachowanej pracy mi臋艣ni oddechowych. Oznacza to zapadni臋cie si臋 najcz臋艣ciej podniebienia mi臋kkiego, kt贸re styka si臋 z tyln膮 艣cian膮 gard艂a zamykaj膮c drog臋 dla wdychanego powietrza, powoduje to bezdechy i okresy sp艂yconego oddychania. Powietrze przechodz膮c przez zw臋偶ony odcinek wydaje charakterystyczny d藕wi臋k zwany popularnie chrapaniem. Gdy nie dochodzi do odpowiedniej wentylacji p艂uc szybko spada ilo艣膰 tlenu we krwi (hipoksemia) pobudzaj膮c nasz uda艂 wsp贸艂czulny (odpowiedzialny za czuwanie i mobilizacje organizmu) prowadzi to do fragmentacji snu i wybudze艅. Sen naturalnie jest stanem wypoczynku z przewag膮 autonomicznego uk艂adu przywsp贸艂czulnego (odpowiedzialny za odpoczynek organizmu i popraw臋 trawienia). OBS zaburza t臋 r贸wnowag臋 powoduj膮c wzrost ci艣nienia t臋tniczego i rozw贸j powik艂a艅 naczyniowych.
Obturacyjny bezdech senny jak wi臋kszo艣膰 chor贸b ma swoje czynniki ryzyka:
- oty艂o艣膰 (obw贸d szyi u m臋偶czyzn >43cm i >40cm u kobiet)
- d艂ugi j臋zyczek podniebienia mi臋kkiego
- skrzywienie przegrody nosa
- picie alkoholu (szczeg贸lnie przed snem)
- palenie tytoniu
- niekt贸re leki uspokajaj膮ce i nasenne
- niedoczynno艣膰 tarczycy
- akromegalia
Jak wida膰 sporo z tych czynnik贸w mo偶na wyeliminowa膰 sam膮 zmian膮 stylu 偶ycia inne natomiast poddaj膮c si臋 operacji, czy lecz膮c zaburzenia endokrynologiczne.
SKALA EPWORTH
Narz臋dzie do oceny senno艣ci w ci膮gu dnia, je偶eli kto艣 ma objawy przypominaj膮ce obturacyjny bezdech senny zach臋cam policzy膰 sobie punkty. Nie jest to narz臋dzie do rozpoznawania schorzenia, gdy偶 do tego s艂u偶y polisomnografia, ale mo偶na potraktowa膰 skale jako badanie przesiewowe. Wynik powy偶ej lub r贸wny 10 jest wskazaniem do konsultacji ze specjalist膮 w diagnostyce i leczeniu zaburze艅 snu.
Wybieramy cyfr臋 od 0 do 3 okre艣laj膮c膮 jakie by艂o prawdopodobie艅stwo za艣ni臋cia w okre艣lonej sytuacji:
- 0- zerowe prawdopodobie艅stwo za艣ni臋cia
- 1- ma艂e prawdopodobie艅stwo za艣ni臋cia
- 2- 艣rednie prawdopodobie艅stwo za艣ni臋cia
- 3- du偶e prawdopodobie艅stwo za艣ni臋cia
Czytaj膮c pytania ze skali wida膰 jak du偶ym obci膮偶eniem jest ta choroba. Je偶eli kto艣 potrafi zasn膮膰 prowadz膮c samoch贸d, albo podczas rozmowy z inn膮 osob膮 poziom zm臋czenia musi by膰 bardzo wysoki. Opr贸cz patologicznej senno艣ci i innych objaw贸w takich jak poranne b贸le g艂owy, zaburzenie pami臋ci i koncentracji, chwiejno艣膰 emocjonalna czy os艂abienie libido, OBS ma te偶 swoje ukryte oblicze. Nieleczony przez wiele lat zwi臋ksza ryzyko zgonu zwi膮zane z rozwojem nadci艣nienia t臋tniczego predysponuj膮c do choroby niedokrwiennej serca, niewydolno艣ci serca i udar贸w m贸zgu. Ponadto patologiczne za艣ni臋cie podczas prowadzenia pojazdu mo偶e sko艅czy膰 si臋 艣miertelnym wypadkiem!
Zawsze jak zbieram wywiad z pacjentem staram si臋 zapyta膰 o chrapanie i wybudzenia w nocy, wiele os贸b jest zdziwionych tym pytaniem. Przecie偶 "facet to musi chrapa膰" to popularne my艣lenie powoduje, 偶e cz臋sto ignorujemy ten objaw i ma艂o kto z tego powodu chce si臋 leczy膰. Je偶eli znacie kogo艣 takiego lub sami chrapiecie i ponadto wyst臋puj膮 inne wy偶ej wymienione objawy zwr贸膰cie na to uwag臋, mo偶e dzi臋ki temu poprawicie albo nawet uratujecie komu艣 偶ycie, a je偶eli nie to chocia偶 ochronicie wsp贸艂lokator贸w przed zak艂贸caniem ciszy nocnej :D
Dzi臋kuje za przeczytanie and STAY TUNED FOR MORE
Bibliografia:
Interna-Szczeklik http://www.sen-instytut.pl/SkaleKwestionariusze/SkalaEpworthSleepinessScale.pdfZdj臋cia:
PIXABAY i GIPHY