ကုိယ့္ကုိယ္ကုိယ္သိျခင္း အႏုပညာ
လူငယ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ရွိေနတဲ့ ျပႆနာက ဘာလဲဆုိ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိယ္ မသိျခင္းပဲ။ ကုိယ္ ဘာ၀ါသနာပါလဲ ကုိယ္မသိဘူး၊ ကိုယ့္အားသာခ်က္ ကုိယ္မသိဘူး၊ ကုိယ္ဘာျဖစ္ခ်င္မွန္း မသိဘူး။ စာေရးေနရရင္ ထမင္းေမ့ဟင္းေမ့ ဆုိတဲ့ ကၽြန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္ေတာင္ စာေရးတာ ၀ါသနာပါမွန္း အသက္ ၂၃ ႏွစ္က်မွ သိတာေလ။
ဒီေနရာမွာ မျဖစ္မေန ထည္႕ေျပာရမွာက ပညာေရးစနစ္ပဲ။ ၾကားဖူးတာေလးတစ္ခုကုိ ျပန္သတိရတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႕ရဲ႕ ပညာေရးစနစ္ဟာ ဆင္ရယ္၊ ေမ်ာက္ရယ္၊ ျမင္းရယ္၊ ငါးရယ္ စတဲ့ ကၽြမ္းက်င္မႈကုိယ္စီ၊ အားသာခ်က္ကုိယ္စီ၊ အစြမ္းအစကုိယ္စီ ရွိေနတဲ့ သတၱ၀ါေတြကုိ အပင္ေပၚတက္ခုိင္းျပီး အကဲျဖတ္တာနဲ႕ တူပါတယ္ တဲ့။ ဒီေတာ့ကာ အပင္ေပၚတက္ႏုိင္တဲ့ ေမ်ာက္ကေလးေတြပဲ လူေတာ္အျဖစ္ သတ္မွတ္ခံရေတာ့တာေပါ့။ စာက်က္ႏုိင္တဲ့၊ စာက်က္အားသန္တဲ့ ကေလးေတြပဲ ေက်ာင္းမွာ စာေတာ္တယ္ဆုိျပီး သတ္မွတ္ခံၾကရတာေပါ့။
ကေလးေတြမွာ ဘယ္လိုအစြမ္းအစ ရွိတယ္၊ ဘာ၀ါသနာပါတယ္ ထုတ္ေဖာ္မေပးဘဲ အမွတ္မ်ားမွ လူေတာ္ ဆုိတဲ့ စနစ္တစ္ခုထဲကိုပဲ ပံုသြင္းေနတဲ့အခါမွာ ကေလးေတြဟာ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိယ္ မသိေတာ့ဘူး။ ေျပာရရင္ ကုိယ္ဟာ ေမ်ာက္လား၊ ဆင္လား၊ ျမင္းလား၊ ငါးလား ဘယ္သတၱ၀ါလဲ မသိၾကဘူး။ ဒီအခါ ကုိယ္နဲ႕ အံမ၀င္တဲ့ နယ္ပယ္မွာ အလုပ္လုပ္ၾကရတယ္။ ဆင္က အပင္ေပၚ တက္ေနရတယ္။ ျမင္းက ေရထဲမွာ ကူးေနရတယ္။ ငါးက ကုန္းေပၚ လမ္းေလွ်ာက္ေနရတယ္။ အဲဒီအခါ တက္ေနတဲ့ တကၠသိုလ္မွာ မေပ်ာ္ဘူး။ လုပ္ေနတဲ့အလုပ္ကို ၀ါသနာမပါဘူး။ ပိုက္ဆံအတြက္သာ အလုပ္လုပ္ေနရတယ္ ဆုိတာမ်ိဳး ျဖစ္လာတယ္။ ဒီေတာ့ စြမ္းေဆာင္ရည္ မေကာင္းဘူး။ ဒီလိုလူငယ္ေတြနဲ႕ ဖြဲ႕စည္းထားတဲ့ အဲဒီအသင္းအဖြဲ႕ကလည္း တိုးတက္မလာေတာ့ဘူး။
ဒါေၾကာင့္ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိယ္သိဖုိ႕ဟာ လူတစ္ေယာက္ေအာင္ျမင္ဖုိ႕မွာ သိပ္အေရးၾကီးလာတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကုိယ္ ဂီတကုိ ရူးသြပ္မွန္း သိသြားျပီး ဂီတလမ္းေၾကာင္းကို ေလွ်ာက္လွမ္းျပီဆုိတဲ့အခါ ေအာင္ျမင္တာပဲ။ ကုိယ္က စီးပြားေရးလာဘ္ျမင္တာ သိသြားျပီး စီးပြားေရးပဲ ေဇာက္ခ်လုပ္တဲ့အခါ ေအာင္ျမင္ေတာ့တာပဲ။ ကုိယ္က အေဟာအေျပာ၀ါသနာပါမွန္း သိသြားျပီး အဲဒီအလုပ္နဲ႕ အသက္ေမြးတဲ့အခါ ေအာင္ျမင္ေတာ့တာပဲ။
ဟုတ္ျပီ၊ ကုိယ့္ကုိယ္ကုိယ္ သိရမယ္ဆုိေတာ့ ဘာေတြသိရမွာလဲ။
အားသာခ်က္၊ အားနည္းခ်က္ေတြ သိဖို႕လိုပါတယ္။ ကုိယ့္ရဲ႕ ရုပ္ပုိင္းဆုိင္ရာ၊ ပညာအရည္အခ်င္း၊ အေတြ႕အၾကံဳ၊ စြမ္းေဆာင္ရည္၊ စတဲ့ အပုိင္းေတြမွာ ဘယ္ေနရာအားသာလဲ၊ ဘယ္ေနရာ အားနည္းလဲ သိရမယ္။ ဒါမွ ကုိယ္အားသာတဲ့နယ္ပယ္ကို ေရြးခ်ယ္ျပီး အလုပ္လုပ္ႏုိ္င္မယ္။ အားနည္းတဲ့ေနရာကို တတ္ႏုိင္သေလာက္ ျပင္ဆင္ႏိုင္မယ္။
ေနာက္တစ္ခု၊ ကုိယ့္၀ါသနာ၊ ကုိယ့္ရဲ႕ရူးသြပ္မႈ စတာေတြကုိလည္း သိဖုိ႕ လိုပါတယ္။ ေနာက္ဆံုးတစ္ခု ဘာသိရမလဲဆုိရင္ေတာ့ Personality type ကို သိရမယ္။ ျမန္မာလုိျပန္ရင္ေတာ့ ကုိယ္ရည္ကုိယ္ေသြး အမ်ိဳးအစား၊ တစ္နည္းအားျဖင့္ ကုိယ္က ဘယ္လုိလူမ်ိဳးလဲေပါ့။ အေတြ႕ရမ်ားတဲ့ အမ်ိဳးအစား ၄ ခုကုိ နမူနာေပး ေရးထားပါတယ္။ ဆက္ၾကည္႕ၾကည္႕ပါ။
၁။ Introvert လား Extrovert လား
Introvert ဆိုတာကေတာ့ အံု႕ပုန္းေပါ့။ သေဘာက ျဖစ္ႏုိင္ရင္ သီးသန္႕ပဲေနခ်င္တယ္၊ လူေတြနဲ႕ မိတ္ဖြဲ႕ရတာ၊ စကားေျပာရတာ မၾကိဳက္ဘူး။ Extrovert သမားကေတာ့ သူနဲ႕ေျပာင္းျပန္။ မသိေသးတဲ့လူေတြနဲ႕ မိတ္ဖြဲ႕ဖုိ႕ ၀န္မေလးဘူး။ ေဖာ္ေရြတယ္။ ေျပာတတ္ဆုိတတ္တယ္။ အဲဒီလိုလူက အေပါင္းအသင္းလည္း မ်ားတယ္။ ဘယ္တစ္ခုက ပိုေကာင္းတယ္ ေျပာမရဘူး။ အဓိကက ကုိယ္နဲ႕ သက္ဆုိင္တာကို ေရြးတတ္ဖုိ႕ပဲ။ ဥပမာ ကုိယ္က သီးသန္႕ေနရတာကို ၾကိဳက္တဲ့လူဆို သီးသန္႕ေနလို႕ရတဲ့ အလုပ္မ်ိဳး လုပ္သင့္တာေပါ့။ စာေရးတာလို၊ ေဆးကုတာလို အလုပ္မ်ိဳးဆုိ အဆင္ေျပတယ္။ Extrovert သမားက် စီးပြားေရးသမားေတြ၊ ႏုိင္ငံေရးသမားေတြ၊ အႏုပညာရွင္ေတြဆုိ ေအာင္ျမင္ႏုိင္တာေပါ့။
၂။ Specialist လား Generalist လား
ကုိယ္က တခုခုဆို အေသးစိတ္အထိ ေလ့လာရတာ အားသန္လား။ ဒါမွမဟုတ္ ျခံဳငံုျပီး ႏွံ႕ႏွံ႕စပ္စပ္ ေလ့လာရတာကို သေဘာက်လား။ ဒီေနရာမွာလည္း ဘယ္ဟာ ပိုေကာင္းတယ္ရယ္ မရွိဘူး။ ပညာရပ္တခုခုကို စူးစုိက္ျပီး ေလ့လာတတ္တဲ့ ပညာရွင္ေတြဟာ Specialist သမားေတြျဖစ္ျပီး၊ မီဒီယာသမားေတြ၊ ႏုိင္ငံကုိ အုပ္ခ်ဳပ္မယ့္သူေတြ၊ ဥပေဒသမားေတြကေတာ့ သူတို႕သက္ဆုိင္ရာအလုပ္အျပင္ တျခားအေၾကာင္းအရာေတြကုိလည္း ႏွံ႕ႏွံ႕စပ္စပ္ သိထားဖုိ႕ လိုအပ္တာမို႕ Generalist သမားေတြျဖစ္မွ ရပါမယ္။
၃။ Book smart လား Street smart လား
Book smart ဆုိတာက စာေတာ္တဲ့သူ၊ စာေပဖတ္မွတ္ျပီး အသိပညာၾကြယ္၀တဲ့သူေပါ့။ Street smart ဆိုတာကေတာ့ ျမင္သာေအာင္ ဥပမာေပးရရင္ အိႏၵိယ၀တၳဳေတြထဲက လမ္းေပၚမွာေန၊ လမ္းေပၚမွာၾကီးျပီး အလုပ္လုပ္ရင္း၊ ဒုကၡသုကၡေတြေရာက္ရင္း၊ ၾကိဳးစားရင္း သူေဌးျဖစ္လာသူေတြလိုမ်ိဳးေပါ့။ ပညာရယ္လို႕ေတာ့ ေကာင္းေကာင္းမတတ္ဘူး။ သို႕ေသာ္ လမ္းမက၊ ဘ၀က သင္ေပးတဲ့ ပညာေတြေတာ့ ရွိတယ္။ ဘယ္လိုလူကို ဘယ္လုိေပါင္းလုိက္ရင္ ရမယ္၊ လူေတြရဲ႕ သေဘာမေနာက ဘယ္လိုရွိတယ္၊ လူေတြက ဘယ္လိုလွည္႕တတ္ပတ္တတ္တယ္ စသျဖင့္ အေတြ႕အၾကံဳက သင္ေပးတာကို ခံခဲ့ရတဲ့သူေတြေပါ့။ ကုိယ္က Book smart သမားဆုိရင္ လူအခ်င္းခ်င္း လွည္႕တာပတ္တာ၊ တုိက္တာခုိက္တာနည္းတဲ့ အလုပ္သဘာ၀မွာဆုိ အဆင္ေျပတာေပါ့။ လူေတြအမ်ားၾကီးနဲ႕ ဆက္ဆံရျပီး လူ႕သေဘာလူ႕မေနာကို သိထားဖုိ႕ လိုအပ္တဲ့အလုပ္မ်ိဳးက် Street smart သမားက ပိုအဆင္ေျပ၊ ပိုေအာင္ျမင္ႏုိင္တာေပါ့။
၄။ Risk taking လား Stability လား
တခ်ိဳ႕ေျပာၾကတာ ရွိတယ္။ ၀န္ထမ္းဘ၀က မေကာင္းဘူးေပါ့။ သူတုိ႕ေျပာတာလည္း မွန္သင့္သေလာက္ေတာ့ မွန္တယ္။ ၀န္ထမ္းဆုိေတာ့ ကုိယ့္ဘ၀ကုိယ္မပုိင္ဘူး။ သူမ်ားခ်ထားတဲ့ စည္းကမ္းအတုိ္္င္း အလုပ္လုပ္ရတယ္။ ခ်
က္ခ်င္းလက္ငင္း ခ်မ္းသာသြားဖုိ႕ရာလည္း မလြယ္ဘူး။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီလိုဆုိ လူတုိ္င္းက ကုိယ္ပုိ္င္စီးပြားေရး ထလုပ္ေနရေတာ့မွာလား။ ဒီလိုေတာ့လည္း မဟုတ္ေသးဘူး။ တခ်ိဳ႕က Risk ယူရတာ၊ စြန္႕စားရတာကို ၾကိဳက္တယ္။ သိန္း ၅၀ ရွိရင္ သိန္း ၅၀ လံုး ရင္းႏွီးရမယ္ဆုိလည္း ၀န္မေလးဘူး။ ရႈံးသြားလည္း ခံႏုိင္တယ္။ ဒီလုိလူေတြ ရွိသလို၊ အဲ့လိုရင္းႏွီးျမွဳပ္ႏွံရတာ၊ အေလ်ာ္အစားၾကီးတာေတြ မလုုပ္ခ်င္ဘဲ ပံုမွန္၀င္ေငြေလးပဲ လိုခ်င္တယ္ ဆုိတဲ့သူလည္း ရွိမယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကုိယ္ပုိ
င္လုပ္ငန္းလုပ္မွ ေကာင္းမယ္ ဆိုတာမ်ိဳးေတြ နားမေယာင္ဘဲ ကိုယ္နဲ႕ကိုက္ညီတာကိုပဲ လုပ္ေစခ်င္တယ္။ ကုိယ္က တအားမခ်မ္းသာရင္ ေနပါေစ၊
@oolay<