ေရႊမုေ႒ာဘုရား(ပုသိမ္)
ျမန္မာနိုင္ငံ တန္ခိုးႀကီးဘုရားမ်ားအနက္ တစ္ဆူအပါအဝင္ျဖစ္ေသာ ေ႐ႊမုေ႒ာဘုရား သည္ ဧရာဝတီတိုင္းေဒသႀကီး ပုသိမ္ၿမိဳ႕လယ္ ေဈးအနီးတြင္ တည္ရွိသည္။ ေျမေပါက္ေစတီျဖစ္သည့္ျပင္ ပုသိမ္ၿမိဳ႕၏ အထင္ရွားဆုံးဘုရား ျဖစ္သည္။
ေစတီေတာ္သမိုင္းအဆိုအရ ေ႐ႊမု႒ောဘုရားကို သာသနာ သကၠရာဇ္ ၂၁၈ ခုႏွစ္ တေပါင္းလျပည့္ေန႕ လငပုပ္ဖမ္းေသာအခါတြင္ သီရိဓမၼာေသာကမင္း တည္သည္ဟု ဆိုသည္။ သီရိဓမၼာေသာကမင္းလက္ထက္ တည္စက ေ႐ႊအာဏာေစတီဟုတြင္၍ ၄၅၇ ခုႏွစ္တြင္ အေလာင္းစည္သူမင္းႀကီး ျပန္လည္ ျပဳျပင္ၿပီးေသာအခါ ထူပါ႐ုံေစတီဟု သမုတ္သည္။ ၆၂၅ ခုႏွစ္တြင္ သမုဒၵေဃာသမင္းႏွင့္ ဥမၼာဒႏၱီ မိဖုရားတို႔ တိုးခ်ဲ့တည္ၿပီး ေသာအခါမွ ေ႐ႊမုေ႒ာဟု အမည္တြင္ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ေလသည္။
သီရိဓမၼာေသာကမင္းသည္ ေစတီေပါင္း ၈၄ဝဝဝ တည္သည့္အနက္ ဘုရားအေလာင္း ေ႐ႊငါးၾကင္း ျဖစ္စဥ္ တစ္ႀကိမ္၊ ဝက္မင္းျဖစ္စဥ္တစ္ႀကိမ္ ေနထိုင္က်က္စားဘူးရာ ပုသိမ္ၿမိဳ႕ထိပ္ကမ္းနဖူး ေတာင္ဦးအခင္း ေက်ာက္သလင္းအျမင့္ပုံေပၚတြင္ ဘုရားတစ္ဆူ တည္သည္။ တည္စဥ္က ဒကၡိဏသာခါမိုက္ျပည့္ တစ္ဆူလွ်င္ ေ႐ႊမယ္န ေလးဌာနစီ စြဲ၍ ဓာတ္ေတာ္၊ ေမြေတာ္၊ အံေတာ္၊ ဆံေတာ္၊ ည|ပ္ရိုးေတာ္မ်ားပါ ဌာပနာသည္။ လုံးပတ္ သုံးေတာင္၊ အျမင့္ ငါးေတာင္ရွိသည္။
သကၠရာဇ္ ၄၅၇ ခုႏွစ္တြင္ အေလာင္းစည္သူမင္းသည္ တိုင္းခန္းလွည့္လည္ရာမွအျပန္ ပုသိမ္ၿမိဳ႕သို႔ ဝင္ရာတြင္ သီရိ ဓမၼာေသာကမင္းႀကီး တည္ထားခဲ့ေသာ ေ႐ႊအာဏာဘုရားကို ထပ္မံ ျမႇင့္ျမႇောက္ၿပီးလွ်င္ ထူပါ႐ုံဟု သမုတ္သည္။ ထိုအခါ ေစတီေတာ္၏ လုံးပတ္ ၁၂ ေတာင္၊ အျမင့္ ၁၅ ေတာင္ရွိ၏။ ထီးႏွင့္ ေတာ္ ၂၄ ေတာင္ ရွိသည္။
တစ္ဖန္ ပုသိမ္ ၃၂ ၿမိဳ႕ကို စိုးမိုးအုပ္ခ်ဳပ္ေတာ္မူေသာ သမုဒၵေဃာသမင္းႏွင့္ ဥမၼာဒႏၱီမိဖုရားႀကီးတို႔လက္ထက္ သကၠရာဇ္ ၆၂၅ ခုႏွစ္တြင္ ေမြေတာ္တစ္ဆူ၊ ဆံေတာ္ ရွစ္ဆူ၊ သြားေတာ္ ေလးေခ်ာင္း၊ ဘုရားပြင့္ေတာ္မူရာ ေဗာဓိေညာင္ပင္မွ ဥသွ်စ္သီးခန႔္ ပမာဏရွိ ေညာင္သီးတို႔ကို ေ႐ႊၾကဳပ္၌ထည့္၍ လုံးပတ္ သုံးေတာင္၊ အျမင့္ခုနစ္ေတာင္ရွိေသာ ပတၱျမားေစတီေတာ္တြင္ သြတ္သြင္းၿပီးလွ်င္ ထိုပတၱျမားေစတီေတာ္ကို ဌာပနာလ်က္ အေလာင္းစည္သူမင္းတည္ခဲ့ေသာ ထူပါ႐ုံေစတီကို ျပဳျပင္မြမ္းမံ တည္ထားေတာ္မူသည္။ ဘုရားဘြဲ႕ေတာ္ကို သီရိဓမၼာေသာက မင္းႀကီး အမိန႔္ျဖင့္ ေ႐ႊေစတီမိုက္ျပည့္ ၈၄ဝဝဝ အနက္မွ တစ္ဆူ ဌာပနာရင္းစြဲ ရွိသည္ကို အေၾကာင္းျပဳ၍ ေ႐ႊမု႒ောဟု သမုတ္ေတာ္မူသည္။ မိုက္ကို ပါဠိဘာသာ မု႒ိဘာသာ မု႒ိေခၚ သျဖင့္ မု႒ိသဒၵါမွ မု႒ော ျဖစ္လာသည္။
ေ႐ႊမုေ႒ာဘုရား၏ ေျခေတာ္ရင္း ေတာင္ဘက္အရပ္တြင္ ဘုရားပူေဇာ္ရန္ ပန္းေဆးရေသာေခ်ာင္းကို ပန္းေဆးေခ်ာင္းဟု ေခၚသည္။ ယခု ေဈးေခ်ာင္းတြင္၏။ ဥမၼာဒႏၱီ မိဖုရားႀကီး ဘုရားအား ပန္းပူေဇာ္ရန္ တင္သည့္ကုန္း(မီးရထားဘူတာ႐ုံ ကုန္း)ကို ပန္းတင္ကုန္းဟု ေခၚေလသည္။
သမုဒၵေဃာသမင္းႏွင့္ ဥမၼာဒႏၱီမိဖုရားႀကီးတို႔ ေနာက္တြင္ စစ္ကိုင္းမင္း (ဘႀကီးေတာ္ဘုရား)သည္၎၊ ပုဂံမင္းသည္၎၊ မင္းတုန္းမင္းသည္၎ ထီးေတာ္တင္လႉျခင္း၊ ေ႐ႊလုံးေတာ္ျပည့္ ကပ္လႉျခင္းႏွင့္ အျခားပူေဇာ္သကၠာျပဳျခင္းတည္းဟူေသာ ေကာင္းမႈေတာ္တို႔ကို အဆက္ဆက္ ျပဳခဲ့ၾကသည္။ထိုျပင္ ပုသိမ္ ၿမိဳ႕ဝန္ အဆက္ဆက္ကလည္း ေစတီႀကီးအား ထိန္းသိမ္းေစာင့္ ေရွာက္ ကိုးကြယ္ခဲ့ၾကသည္။
ဒုတိယ အဂၤလိပ္-ျမန္မာ စစ္ပြဲၿပီးဆုံးသြား၍ ပုသိမ္ၿမိဳ႕သည္ ၿဗိတိသွ်တို႔လက္ ေရာက္ရွိသြားၿပီးေနာက္ ၿဗိတိသွ်အစိုးရ ခန႔္ စစ္ကဲေတာ္မင္းမ်ားသည္၎၊ ဗုဒၶဘာသာဝင္ ၿမိဳ႕မိၿမိဳ႕ဘတို႔ သည္၎ ဆက္လက္ထိန္းသိမ္း ေစာင့္ေရွာက္ကိုးကြယ္ခဲ့သည္။ ယခုတည္ရွိသည့္အတိုင္းျဖစ္ေသာ ေျမမွ ခရားသီးအဆုံးထိ ၇၇ ေတာင္၊ ထီးရပ္ ၂၃ ေတာင္၊ ႏွစ္ရပ္ေပါင္း တစ္ရာ၊ လုံးပတ္ ေတာ္ ၂ဝ၇ ေတာင္ႏွင့္ ဖိနပ္ေတာ္ ၂၇၂ ေတာင္ အသီး အသီး ရွိေသာ ဉာဏ္ေတာ္၊ လုံးဝန္းပမာဏေတာ္တို႔ကို ေဆာင္ေစ လ်က္ စိန္ဖူးေတာ္၊ ေ႐ႊထီးေတာ္၊ ေငြထီးေတာ္အျပင္ ရတနာ အေပါင္းျဖင့္ စီျခယ္အပ္ေသာ ေ႐ႊသားငွက္ျမတ္နားတို႔ျဖင့္ ခမ္းနားထည္ဝါ ၾကည္ညိုဖြယ္ရာ တိုးျမႇင့္ တည္ထားနိုင္ခဲ့ေလသည္။
ဖတ္႐ႈသူအေပါင္းကိုယ္စိတ္ႏွစ္ျဖာက်န္းမာခ်မ္းသာၾကပါေစ
