ျမန္မာ့႐ုပ္ရွင္ေတြကို စိတ္ဝင္တစားၾကည့္ရႈၾကတဲ့ ပရိသတ္ေတြ မ်ားျပားေပမယ့္ ျမန္မာ့႐ုပ္ရွင္ စတင္ေပၚေပါက္လာပံုသမုိင္းေၾကာင္းကို သိရွိသူ နည္းပါးပါတယ္။
ဘယ္က႑၊ နယ္ပယ္မဆို လူသိမမ်ားခင္မွာ စတင္ခဲ့တဲ့ ျမစ္ဖ်ားခံရာေတြ ရွိစၿမဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာ့႐ုပ္ရွင္ေလာကရဲ႕ ပထမဆံုး႐ုပ္ရွင္ဇာတ္ကားအေၾကာင္း တင္ျပေပးခ်င္ပါတယ္။ ျမန္မာ့႐ုပ္ရွင္အစပ်ိဳးရာလို႔ ဆိုရမယ့္ ပထမဆံုး႐ုပ္ရွင္ဇာတ္ကားအမည္ကေတာ့ “ေမတၱာႏွင့္သူရာ” ျဖစ္ပါတယ္။ ေမတၱာႏွင့္သူရာ ဇာတ္ကားဟာ ပထမဆံုး အသံတိတ္႐ုပ္ရွင္ဇာတ္ကားျဖစ္ၿပီး ပထမဆံုးေသာ ျမန္မာ့႐ုပ္ရွင္ဇာတ္ကားလည္းျဖစ္ပါတယ္။ စာေရးဆရာႀကီး ပီမိုးနင္းေရးသားတဲ့ ဝတၳဳကို ႐ုပ္ရွင္ဖခင္ႀကီးလန္ဒန္အတ္ဦးအုန္းေမာင္က ႐ိုက္ကူးထားတဲ့ အဂၤလိပ္ကိုလိုနီေခတ္ ျမန္မာ႐ုပ္ရွင္ဇာတ္ကား တစ္ကားျဖစ္ပါတယ္။ ဦးဘကေလး (သို႔) ေရႊ႐ိုး၊ ေမာင္ေမာင္ကေလး၊ ေအးၾကည္၊ ကိုၿငိမ္း၊ ညီပု၊ ေအးၾကည္၊ ရီရီစတဲ့ သ႐ုပ္ေဆာင္ေပါင္းမ်ားစြာ ပါဝင္သ႐ုပ္ေဆာင္ထားတဲ့ ဇာတ္လမ္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဇာတ္ကားကို ၁၉၂ဝ ခုႏွစ္ ေအာက္တိုဘာလ ၁၃ ရက္ေန႔မွာ ႐ံုတင္ျပသခဲ့တာျဖစ္ၿပီး အဲဒီေန႔ကို ျမန္မာ့႐ုပ္ရွင္ေန႔အျဖစ္အထိမ္းအမွတ္ပြဲေတြ သတ္မွတ္ျပဳလုပ္ၾကေလ့ရွိတယ္လို႔လည္း သိရပါတယ္။ ေလာင္းကစားနဲ႔ ေသရည္ေသရက္ဟာ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ ဘဝကို ဖ်က္ဆီးပစ္ႏိုင္ေၾကာင္းကို ပံုေဖာ္ထားတဲ့ ဇာတ္လမ္းတစ္ပုဒ္ျဖစ္ပါတယ္။ ဦးအုန္းေမာင္လို႔ ေခၚတဲ့ လန္ဒန္အတ္ဦးအုန္းေမာင္ဟာ ျမန္မာ႐ုပ္ရွင္ကို ေရွးဦးစြာတီထြင္ဖို႔အတြက္ ဘားမားဖလင္႐ုပ္ရွင္႐ိုက္ကူးေရးကုမၸဏီကို ဖြဲ႔စည္းခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ ဦးညီပုကို ဆက္သြယ္ကာ ပထမဆံုးအသံတိတ္႐ုပ္ရွင္ “ေမတၱာႏွင့္သူရာ” ႐ိုက္ကူးဖို႔ စီစဥ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ ေမတၱာႏွင့္သူရာ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ ႐ံုတင္ကာ ျပသခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီဇာတ္ကားမွာ သ႐ုပ္ေဆာင္ေတြ၊ ဇာတ္ပို႔ဇာတ္ရံေတြ၊ ဇာတ္ညႊန္းေရးဆရာေတြရဲ႕ အမည္ကိုေတာ့ ေဖာ္ျပထားျခင္းမရွိဘူးလို႔ သိရပါတယ္။ ဒီ႐ုပ္ရွင္ဟာ ပထမဆံုးျမန္မာ့႐ုပ္ရွင္ျဖစ္ခဲ့ေပမယ့္ အရည္အေသြးပိုင္းကေတာ့ သိပ္မေကာင္းပါဘူး။ တပတ္ရစ္ ကင္မရာကို အသံုးျပဳထားသလို နည္းပညာပိုင္းအရ ဆရာမရွိ၊ သင္ၾကားျပသမယ့္သူမရွိျခင္း ေတြေၾကာင့္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ျမန္မာပရိသတ္ေတြကေတာ့ လက္ခံခဲ့ကာ အျပည့္အဝ အားေပးခဲ့ၾကပါတယ္။