photo credit
အၾကမ္းအားျဖင့္ ဥာဏ္ရည္ေကာင္းသူမ်ားကိုု IQ ေကာင္းသူမ်ားဟုု သတ္မွတ္ၿပီး ဆက္ဆံေရး အရည္အေသြး ျမင့္မားသူမ်ားကိုု EQ ေကာင္းတယ္လိုု႔ ေျပာစမတ္ျပဳၾကပါတယ္။
ဒီေန႔ေဆြးေႏြးခ်င္တာ အခက္အခဲကိုု ေျဖရွင္းေက်ာ္လႊားႏိုုင္တဲ့ အရည္အေသြး လိုု႔ေခၚတဲ့ Adversity Quotient ( AQ ) ျဖစ္ပါတယ္။ AQ အေၾကာင္းမရွင္းခင္မွာ ဥာဏ္ရည္ဥာဏ္ေသြး IQ ရဲ႕ အဓိပၺါယ္ဖြင့္ဆိုုခ်က္ကိုု အရင္ ေလ့လာၾကည့္ရေအာင္..
I Q ( Intellective Quotient ) ဆိုုသည္မွာ လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္ ၏ ဥာဏ္ရည္ဥာဏ္ေသြး အဆင့္ကိုု တိုုင္းတာရရိွေသာ အတိုုင္းအတာျဖစ္ၿပီး အရြယ္တူ သူမ်ား၏ ဥာဏ္ရည္ဥာဏ္ေသြးႏွင့္ ႏိူင္းယွဥ္ရရိွေသာ အတိုုင္းအတာလည္း ျဖစ္သည္။
အထက္ပါ စာပိုုဒ္ကိုု ဖတ္ၾကည့္ရင္ IQ ဆိုုတာ မ်ဳိးရိုုး၊ ေမြးရာပါနဲ႔ အမ်ားႀကီးသက္ဆိုုင္ေနတာကိုု ေတြ႔ၾကမွာပါ။ ဒါေၾကာင့္မိုု႔လိုု႔ ေနာက္ပိုုင္းမွာ လူေတြဟာ ကိုုယ့္ကိုုယ္ကိုု ႏိုုင္နင္းမူ႔၊ စိတ္စြမ္းရည္ျပည့္၀မူနဲ႔သက္ဆိုုင္တဲ့ EQ ( Emotional Quotient) ကိုု အေလးထားလာၾကပါတယ္။
ေခတ္ကအလ်င္အျမန္ တိုုးတက္ေနပါတယ္။ သုုေတသနမွ ထြက္ရိွတဲ့ အေျဖအရ IQ နဲ႔ EQ ျမင့္မားျခင္းဟာ လူဘ၀တိုုးတက္ဖိုု႔အတြက္ အလြန္အေရးပါပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ေအာင္ျမင္တဲ့လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကိုု ေလ့လာၾကည့္တဲ့အခါမွာ အခက္အခဲ ကိုု ေျဖရွင္းေက်ာ္လႊားႏိုုင္တဲ့ စိတ္စြမ္းရည္ Adversity Quotient ( AQ ) ဟာ အေရးပါ အရာေရာက္ဆံုုး ျဖစ္ေနတာကိုု ေတြ႔ရိွထားပါတယ္။ AQ ကိုု စတင္ေဖၚထုုတ္သူ အေမရိကန္ပညာရွင္ Paul Si Tuoci ရဲ႕ အဆိုုအရ AQ ေကာင္းမြန္သူမ်ားဟာ ေအာက္ပါ အခ်က္ ( ၄ )ခ်က္နဲ႔ ကိုုက္ညီမူ ရိွတာကိုု ေတြ႔ရိွရပါတယ္။
က။ AQ ျမင့္မားသူမ်ားဟာ ကိုုယ့္ကိုုယ္ကိုု ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုုင္စြမ္း ျမင့္မားၾကတယ္။
အေျခအေန ဘယ္ေလာက္ပဲ ဆိုုး၀ါးဆိုုး၀ါး၊ AQ ျမင့္မားသူမ်ားဟာ အဆိုုးထဲကေန ေကာင္းတဲ့အကြက္ကိုု အၿမဲ ရွာေဖြေတြ႔ရိွတတ္ပါတယ္။ သူတိုု႔ဟာ ကိုုယ့္စိတ္ကိုု ႏိုုင္နင္းၾကၿပီး အေျခအေနကိုု ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုုင္စြမ္း ရိွသူမ်ား ျဖစ္ၾကပါတယ္။
ခ။ AQ ျမင့္မားသူမ်ားဟာ ျပသနာရဲ႕ အေၾကာင္းရင္းကိုု မိမိထံမွ အရင္စရွာေဖြတတ္ပါတယ္။
လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ အဆင္ေျပေအာင္ျမင္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ မိမိအရည္အခ်င္းျမင့္မားတယ္ဟုု ယူဆၾကၿပီး တစ္ခုုခုုဆံုုးရံူးသြားတဲ့အခါမွာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ျပသနာအခက္အခဲ ေတြ႔ရိွတဲ့အခါမွာပဲ ျဖစ္ျဖစ္ ဟိုုသူ႔ေၾကာင့္၊ ဒီသူ႔ေၾကာင့္ စသည္ျဖင့္ ျပင္ပကေန အေၾကာင္းအရင္း အမ်ဳိးမ်ဳိး ရွာေဖြတတ္ၾကပါတယ္။ AQ ျမင့္မားသူမ်ားဟာ ျပင္ပမွာ အေၾကာင္းရင္းရွာေဖြျခင္းထက္ မိမိကိုုယ္တြင္းကေန အေၾကာင္းရင္းနဲ႔ ေျဖရွင္းႏိုုင္တဲ့နည္းလမ္းကိုု စတင္ရွာေဖြတတ္ၾကပါတယ္။
ဂ။ AQ ျမင့္မားသူမ်ားဟာ အခက္အခဲနဲ႔ ျပသနာကိုု ပံုုႀကီးမခ်ဲ႕ တတ္ပါ။
လူဆိုုတာ အသက္တစ္ရာမေနရေပမဲ့ အမူတစ္ရာ ေတြ႔ရတတ္ပါတယ္။ အခက္အခဲကိုု ပံုုႀကီးခ်ဲ႕ တတ္သူမ်ားဟာ နည္းနည္းႀကီးတဲ့ အခက္အခဲ ႀကံဳေတြ႔ ရံုုနဲ႔ ႏွလန္မထူႏိုုင္ေတာ့ပါ။ AQ ျမင့္မားသူမ်ားဟာ အခက္အခဲကိုု အက်ဳိးသင့္ အေၾကာင္းသင့္ စဥ္းစားဆင္ျခင္တတ္ၿပီး ျပသနာကိုု ဘယ္ေတာ့အခါမွ ပံုုႀကီးမခ်ဲ႕ တတ္ပါ။
ဃ။ AQ ျမင့္သူမ်ားဟာ သီးခံႏိုုင္စြမ္း ျမင့္မားသူမ်ား ျဖစ္ၾကပါတယ္။
သမိုုင္းဖတ္ရင္ သိသာပါတယ္။ ေအာင္ျမင္တဲ့ သူမ်ားအားလံုုးလိုုလိုု အႀကီးအက်ယ္ ဆံုုးရံုုးမ်ားကိုု ႀကံဳေတြ႔ခဲ့ရသူမ်ားခ်ည္းခ်ည္း ျဖစ္ပါတယ္။ သူတိုု႔ဟာ ဆံုုးရံူးမူရဲ႕ ဒဏ္ကိုုျဖစ္ျဖစ္၊ က်ေရာက္လာတဲ့ ဖိစီးမူေပါင္းစံုုကိုုပဲျဖစ္ျဖစ္ အထူးသီးခံ ႏိုုင္စြမ္းရိွသူမ်ား ျဖစ္ၾကပါတယ္။ သီးခံႏိုုင္စြမ္းရိွတဲ့သူမ်ားဟာ သာမာန္သူမ်ားထက္ ပိုုမိုုၿငိမ္သက္ၾကပါတယ္။ ျပသနာတစ္ခုု ဘယ္ေလာက္ပဲႀကီးႀကီး သူတိုု႔ေရွ႕ ေရာက္လာၿပီဆိုုရင္ သူတိုု႔ဟာ စိတ္ေအးေအးနဲ႔ ေျဖရွင္းႏိုုင္စြမ္းရိွၾကပါတယ္။
AQ ျမင့္မားေအာင္ ဘယ္လိုေလ႔က်င့္မလဲ
အိုုင္တီေခတ္ေနာက္ပိုုင္းမွာ ေခတ္က အလ်င္အျမန္တိုုးတက္လာေတာ့ လူေတြဟာ AQ ရဲ႕ တန္ဖိုုးကိုု ပိုုမိုုသိျမင္လာၾကပါတယ္။ AQ ျမင့္မားလာေအာင္ ဘယ္လိုုေလ့က်င့္သင့္ပါသလဲ
၁။ ဆံုုးရံူးမူကိုု သတၱိရိွရိွ ရင္ဆိုုင္မယ္။
ဆံုုးရံူးမူကိုု ေရွာင္ရွားျခင္းထက္ ရဲရဲ၀ံ႔၀ံ႔ ရင္ဆိုုင္ရပါမယ္။ ဆံုုးရံူးမူဒဏ္ ရင္ထဲမွာ လြမ္းမိုုးလာၿပီဆိုုရင္ ရင္တြင္းမွာ ခဏသိမ္းဆည္းထားလိုုက္ပါ။ ၿပီးရင္ ရင္ထဲက ျပန္လည္ ထြက္ေပၚလာတဲ့ မေက်မနပ္သံမ်ားကိုု ေသေသခ်ာခ်ာ နားေထာင္ေပးပါ။ စဥ္းစားဥာဏ္သံုုးၿပီး ေခ်ပစရာမလိုုပါ။ ရင္ထဲက မေက်နပ္ခ်က္မ်ား အားလံုုး အန္ထြက္ၿပီးဆံုုးသြားရင္ စိတ္လက္ေပါ႔ပါးစျပဳလာပါမယ္ ။ ဆံုုးရံူးမူဒဏ္ လြမ္းမိုုးျခင္းဟာ ေရလြမ္းျခင္းနဲ႔တူတတ္ပါတယ္။ တားဆီးပိတ္ပင္လိုု႔ မလြယ္ကူပါ။ ေရမ်ားကိုု လမ္းလႊဲရွာေပးရပါမယ္။
၂။ စိတ္ဒုုကၡမ်ားကိုု ခ်က္ခ်င္းေရးခ်လိုုက္ပါ။
လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက စိတ္ဒုုကၡမ်ား၊ စိတ္ေသာကမ်ားကိုု မွတ္တမ္းတင္ဖိုု႔ အားမေပးၾကပါ။ ဒါေပမဲ့ တကယ္စိတ္ဒုုကၡခံစားရၿပီဆိုုရင္ ေရးခ်လိုုက္ပါက စိတ္သက္သာရာ ရသြားႏိုုင္ပါတယ္။ ေရးရင္းေရးရင္းနဲ႔ ေျဖရွင္းတဲ့ နည္းလမ္းကိုုပါ တစ္ပါတည္း ေတြ႔ရိွသြားႏိုုင္ပါတယ္။
စိတ္လုုပ္ရွားတယ္၊ ေဒါသထြက္တယ္၊ ေသာကခံစားေနရတယ္၊ စိတ္ညစ္တယ္၊ စသည္တိုု႔ဟာ ယာယီခံစားမူမ်ားျဖစ္ေနတတ္ၿပီး ေရးခ်ထားလိုုက္ပါ။ ေနာက္တစ္ေန႔ ျပန္ဖတ္ၾကည့္ပါ။ အေသးအဖြဲ ျဖစ္သြားပါလိမ့္မယ္။
၃။ အခက္အခဲျပသနာကို ေဘာင္ခတ္ပါ။
အလုုပ္လုုပ္တဲ့ လူတိုုင္းနီးပါး မတူတဲ့ေနရာမွာ မတူညီတဲ့ ပုုဂၢိဳလ္အျဖစ္ ရပ္တည္ေနရပါတယ္။ ဆုုိပါစိုု႔၊ အလုုပ္ခြင္မွာ ေဒါသထြက္ေစေလာက္တဲ့ ျပသနာ တစ္ခုုခုု ရင္ဆိုုင္ခဲ့မိရင္ အဆိုုပါျပသနာကိုု အလုုပ္ခြင္မွာပဲ ေဘာင္ခတ္ထားလိုုက္ပါ။ ရံုုးဆင္းလိုု႔ အိမ္ျပန္ေရာက္ရင္ ခ်စ္စရာေကာင္းတဲ့ ခင္ပြန္း၊ ေလးစားထိုုက္တဲ့ ဖခင္ေနရာ ျပန္ေရာက္သြားပါေစ။ အလုုပ္နဲ႔ ေနအိမ္ အျပန္အလွန္ စိတ္အေႏွာက္အယွက္ မေပးမိေအာင္ သူ႔ေနရာနဲ႔ သူ၊ သူ႔ျပသနာနဲ႔ သူ ေဘာင္ခတ္တတ္ဖိုု႔ လိုုပါတယ္။
၄။ ၿပီးေျမာက္ေအာင္ျမင္ရန္ လြယ္ကူေစတဲ့ ရည္မွန္းခ်က္အငယ္ကေလးမ်ားကိုု မ်ားမ်ားခ်မွတ္ထားပါ။
ရည္ရြယ္ခ်က္ႀကီးမားေလ ေအာင္ျမင္မူ ႀကီးမားေလ ဆိုုတာမွန္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ႀကီးမားေလ စိန္ေခၚမူ ႀကီးမားေလ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘယ္ေလာက္ ဇြဲလံုုးလ ၀ီရိယ နဲ႔ ျပည့္စံုုတဲ့လူ ျဖစ္ေနပါေစ၊ ဆံုုးရံူးမူရဲ႕ ဒဏ္ကိုု ဆက္တိုုက္ ခံစားႏိုုင္စြမ္း မရိွပါဘူး။
ဒါေၾကာင့္မိုု႔လိုု႔၊ လက္ေတြ႔က်တဲ့၊ စြမ္းေဆာင္မူ သိပ္မခက္ခဲတဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ အငယ္စား မ်ားမ်ား ေအာင္ျမင္ျခင္းျဖင့္ တစ္ျဖည္းျဖည္း ရည္ရြယ္ခ်က္ႀကီးႀကီး အေကာင္အထည္ ေဖၚ ေဆာင္ႏိုုင္ဖိုု႔ တက္လွမ္းေစတတ္ပါတယ္။
၅။ ၀ါသနာတစ္ခုုခုု ပ်ဳိးေထာင္ထားပါ။
လူတိုုင္းလူတုုိင္းမွာ ၀ါတနာတစ္ခုုစီေတာ့ ရိွတတ္ၾကပါတယ္။ အခက္အခဲကိုု ရင္ဆိုုင္ရတဲ့အခါမ်ဳိးမွာ ၀ါသနာပါရာကိုု လုုပ္ကိုုင္ျခင္းအားျဖင့္ အာရံုုလႊဲေျပာင္းေစႏိုုင္ပါတယ္။ ၀ါသနာပါတဲ့အလုုပ္ကိုု လုုပ္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာပဲ ကိုုယ့္ျပသနာကိုု ရွင္းဖိုု႔ နည္းလမ္းေတြ႔ရိွသြားေစႏိုုင္ပါတယ္။
၆။ အျပဳသေဘာေဆာင္တတ္တဲ့၊ အေကာင္းျမင္တတ္တဲ့ မိတ္ေဆြ သူငယ္ခ်င္းမ်ားကိုုေပါင္းပါ။
တံငါးနားနီး တံငါး၊ မုုဆိုုးနားနီးမုုဆိုုး၊ လူဆိုုတာ ဓါတ္တူခ်င္းဆြဲေဆာင္တဲ့ သေဘာရိွတတ္ပါတယ္။ အႏူတ္လကၡဏာေဆာင္တဲ့၊ အဆိုုးျမင္ အဆိုုးေျပာတတ္တဲ့ သူငယ္ခ်င္း အေပါင္းအသင္းေတြရဲ႕ ေျပာစကားေတြဟာ အမုုိက္မ်ားနဲ႔ တူတတ္ပါတယ္။ ကိုုယ္က သူတိုု႔နဲ႔ ေပါင္းသင္းရင္ အမိုုက္ပံုုးျဖစ္သြားတတ္ပါတယ္။ အေပါင္းလကၡဏာေဆာင္တဲ့၊ အျပဳသေဘာေဆာင္တဲ့ မိတ္ေဆြမ်ားနဲ႔ ေနရင္ အရာရာကိုု အေကာင္းဘက္ကေန စဥ္းစားတတ္ၿပီး ေအာင္ျမင္မူနဲ႔ ပိုုမိုုနီးစပ္သြားေစတတ္ပါတယ္။
လူတိုုင္းလူတိုုင္း မိမိရဲ႕ AQ ကိုု ပ်ဳိးေထာင္ႏိုုင္ၾကပ
ရပ္ကြက္/ေက်းရြာအုပ္စု အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးမ်ား သိ႐ွိလိုက္နာရန္...။
အိမ္/ ျခံ /လယ္ယာေျမ အေရာင္းအဝယ္ ကိစၥရပ္မ်ားတြင္
အေရာင္းအဝယ္ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုေပးသည့္အခါ တန္ဘိုးအေပၚ
မူတည္၍ ရာခိုင္ႏႈန္းျဖင့္ ေရာင္းသူ/ဝယ္သူမ်ားထံမွေငြေၾကး
ေတာင္းခံေနသည့္ ကိစၥမ်ားသည္ တရားမဝင္ေၾကာင္း၊ မလုပ္
သင့္ေၾကာင္း၊ အဂတိလိုက္စားမႈျဖစ္ေၾကာင္း ရပ္ေက်းအုပ္
ခ်ဳပ္ေရးမွဴးမ်ားႏွင့္ စာေရးဝန္ထမ္းမ်ား စြမ္းရည္ျမႇင့္သင္တန္း
တြင္အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေဒၚျမတ္သီတာထြန္းမွ
ေျပာၾကား....။
(ေရာင္းတဲ့ အိမ္/ေျမ/ျခံ/ဧကကြက္/ေငြတန္ဖိုး ပမာဏအေပၚ
မူတည္ၿပီး ယခင္က အခ်ိဳးက် ရာခိုင္ႏႈန္း၊ ယခုအခါ နားလည္မႈ
ပံုစံျဖင့္ လုပ္ခဲ့တာ႐ွိတဲ့အတြက္ ထိုသို႔ တရားမဝင္လုပ္ေဆာင္မႈ၊
အဂတိလိုက္စားမႈမ်ားအား လုပ္ေဆာင္ျခင္း မျပဳရန္၊ တိတိ
က်က် ဆင္ျခင္ လိုက္နာႏုိင္ရန္...။