Ostatnio przeczytałem #76 - "Ekspozycja" / "Przewieszenie" / "Trawers" / "Deniwelacja" / "Zerwa" / "Halny" - Remigiusz Mróz

Myślę, że doskonałym dowodem na to, że koronawirus jest bardzo groźną chorobę może być fakt, że właśnie w trakcie choroby sięgnąłem po serię książek Remigiusza Mroza o komisarzu Forst, mimo tego, że trzy pierwsze tomy przypadkowo miałem na półkach swojej biblioteczce od lat, pozostałe przeczytałem / odsłuchałem dzięki abonamentowi w Legimi.

Autor w jednym z wywiadów wspomniał, że "Ekspozycja", czyli pierwszy tom początkowej trylogii powstał dawno temu, a następnie dojrzewał długo w jego przepastnej szufladzie czekając na wydanie. "Ekspozycję" przeczytałem po raz pierwszy kilka lat temu, mimo haczyka na końcu zachęcającego do sięgnięcia po kolejny tom z serii, nie miałem ochoty na ciąg dalszy. W zeszłym roku przez chorobę ponownie przeczytałem "Ekspozycję" i nie miałem oporów przed poznaniem dalszych losów niesfornego komisarza.

Parę słów streszczenia. Na Giewoncie znaleziono rozciągnięte na krzyżu zwłoki nagiego mężczyzny, sprawę zabójstwa prowadzi komisarz Wiktor Forst. W ustach zabitego znajduje antyczną monetę, ma to być od teraz znak rozpoznawczy mordercy. Jeszcze w trakcie schodzenia z gór zostaje powiadomiony, że odsunięto go od sprawy, a przeciwko niemu wydział wewnętrzny prowadzi dochodzenie, chodzi o jakieś sprawki z przeszłości. Forst czuje, że tylko on będzie w stanie rozwiązać sprawę i złapać mordercę, postanawia działać na własną rękę, wespół z dziennikarką Olgą Szrebską. Od tego momentu absurd goni absurd, ścigani przez policję Wiktor i Olga prowadzą własne dochodzenie i otrzymują pomoc od... ministra spraw wewnętrznych. Trop prowadzi na Białoruś, gdzie minister pomaga im się dostać. Białorusini pomagają im dostać się do Moskwy, gdzie mają spotkać z pewnym badaczem rękopisów z Qumran, gdyż monety znajdowane przy zwłokach (były inne zabójstwa w całej Polsce i wcześniej na Białorusi) świadczą o związku z tym starożytnym odkryciem. W wyniku niejasnych układów Forsta z Rosjanami trafia on do najcięższego więzienia w Rosji, czyli Czarnego Delfina, a Szrebska wraca do Polski. Forst ucieka z więzienia i pieszo dostaje się do Kazachstanu... Rękopisy z Qumran to nie jedyna tajemnica historyczna, z którą zmagają się bohaterowie, bo wyjaśnienie serii morderstw ma... związek z rzezią wołyńską.

Moim zdaniem "Ekspozycja" jest najgorszą powieścią z pierwotnej trylogii, książka jest pełna akcji, ale bardzo miałkiej i niedorzecznej. Czytając "Przewieszenie" i "Trawers" odniosłem wrażenie, że są to byty niezależne od pierwszej części trylogii, które łączy tylko Wiktor Forst i bestia z Giewontu. Akcja tych powieści jest dużo lepiej przemyślana i odpowiednio dawkowana. Dokładniejsze opisywanie treści całego cyklu nie ma większego sensu, bo za każdym razem powtarzane są te same schematy, już nie tak abstrakcyjne jak w przypadku "Ekspozycji", ale od czasu do czasu Mróz popuszcza wodzę fantazji. Odnoszę wrażenie, że Mróz w swoich książkach tworzy własne "uniwersum" z bohaterami, którzy "wpadają" ma gościnne występy do innych cyklów autora. U Frosta była Chyłka z Gordonem i politycy z cyklu "W kręgach władzy", z tego co kojarzę to Forst był z "rewizytą" w jednym z tomów przygód Chyłki.

W trakcie lektury "Zerwy" (tom nr 5) poczułem, że choroba ustępuje, bo miałem już po dziurki w nosie Forsta, jego kraciastej koszuli i gum Big Red oraz nałogów w które autor go wpędził, mimo tego dobrnąłem do końca. Zacząłem się wtedy zastanawiać, czy ktoś z fanów tej serii policzył ile razy na 3014 stronach powieści Forst sięgnął lub pomyślał o sięgnięciu po cynamonową gumę Big Red, ile wypalił czerwonych Westów i ile zastrzyków z heroiną sobie zapodał. Szkoda, że pomyślałem o tym dopiero pod koniec lektury, bo byłbym zdesperowany to policzyć :) Jedna z wymienionych operacji była wypełniaczem treści mniej więcej co 2-3 strony.

Całość cyklu oceniam jako bardzo przeciętny, przy czym pierwszy tom jest poniżej tej oceny, z drugiej strony lepiej od reszty oceniłem "Przewieszenie" i "Zerwę". Mróz ma talent przyciągania uwagi czytelnika bez reszty, jego książki czyta się jednym tchem. Dlatego pewnie zdecydował się na rozwinięcie trylogii w sześcioksiąg, za każdym razem zapowiadając, że to ostatni tom i pożegnanie z komisarzem Forstem, a następnie tłumacząc się, że sam był ciekaw co słychać u Forsta, prokurator Wadryś-Hansen i inspektora Osicy.