W pierwszej części skupiłem się na transferach i pominięciu pośredników dzięki kryptowalutom. W drugiej pochyliłem się nad tematem wykorzystania technologii blockchain w mediach społecznościowych. W niniejszej natomiast opiszę to jak korzystamy z niej w krakowskim Królestwie Bez Kresu.
Gdy powstawało rzeszowskie @krolestwo to system finansowania był bardzo prosty: na stołach stały puszki i każdy mógł tam wrzucić co łaska. Szybko jednak okazało się, że ten prosty jak budowa cepa mechanizm nie działał zbyt dobrze. Ruch był spory, a puszki puste. To doprowadziło do podziału Królestwa. Wydzielona została przestrzeń dla społeczności, czyli tych wszystkich, którzy zadeklarowali wsparcie KBK. Niestety problemu to nie rozwiązało. Być może dlatego, że nie było żadnego mechanizmu, który premiowałby większe wsparcie.
Przeprowadzka do Krakowa była dobrą okazją do całkowitej zmiany systemu. Jeszcze na etapie zrzutki remontowej wprowadzone zostały rycary depozytowe (RCR). Tokeny te otrzymywał każdy wspierający w stosunku 1:2 (1 rycar za 2 złote darowizny) lub 5:1 (5 rycarów za 1 godzinę wolontariatu), z obietnicą, że po zakończeniu prac będzie mógł za nie dostać różne nagrody. Istotną cechą RCR jest również to, że ich posiadanie daje prawo głosu, a jego siła zależy od ilość tokenów. W efekcie powstaje klarowna zależność: im bardziej wspierasz Królestwo, tym więcej masz do powiedzenia.
Inspiracją do przeprowadzenia tych zmian był Hive (i jego wcześniejsza forma, czyli Steem). Okazały się one fundamentalne w budowaniu stabilności KBK. W Rzeszowie była ona nieosiągalna, w Krakowie widać ją na horyzoncie. Rycar jest niewątpliwie elementem sprzyjającym budowaniu społeczności i rozwojowi KBK. Własna ekonomia tokenowa daje bowiem wystarczająco dużą motywację, aby wydłużać listę nagród i przyciągać kolejnych darczyńców.
Oprócz zrzutki ogromnym wparciem KBK były nagrody i darowizny otrzymywane w tokenach HIVE i HBD. Stanowiły one sporą pomoc w trudnym okresie remontu, co z kolei pozwoliło utrzymać wystarczającą rezerwę, aby przetrwać pandemię. Obecnie ważnym elementem budowania stabilności jest Fundusz Rozwojowy, który jest zasilany przez nagrody i darowizny. Stanowi on swego rodzaju kapitał żelazny KBK. Obecnie zdeponowano w nim ponad 6 tysięcy HBD, co daje miesięczne odsetki rzędu 100$. Środki te wykorzystywane są do robienia zakupów, co stanowi swoistą gwarancję, że herbaty w Królestwie nigdy nie zabraknie. Do tego należy dodać Fundusz Dobroczynny, czyli @hive.aid, który pozwala wyjść z pomocą poza granice KBK.
Ważnym elementem funkcjonowania KBK stały się codzienne raporty. Publikowane są one od 1 marca 2021 roku. Istotnym czynnikiem, który wpłynął na nieprzerwane kontynuowanie tej praktyki są niewątpliwie nagrody przyznawane na Hive. Nie są one duże, ale stanowią wystarczającą motywację. Cóż, grosz do grosza i po roku można zrobić jakieś większe zakupy.
Samo dokumentowanie tego, co dzieje się w KBK jest nie do przecenienia. Pozwala nie tylko na lepszą analizę rozwoju, ale również jest jasnym sygnałem dla darczyńców, że miejsce działa. Wiele osób odwiedzających Biskupią 18 mówiło, że wie co się dzieje, bo przegląda codzienne relacje na Hive.
Nie ukrywam, że w czasach przedblockchainowych miałem spory problem z relacjonowaniem tego, co dzieje się w KBK. Robiłem to nieregularnie, często z opóźnieniem. Hive pozwolił wyrobić cenny nawyk codziennego publikowania. Nagroda (choćby niewielka) motywuje bardziej niż facebookowe lajki. Warto tu jednak dodać, że samo KBK również wykorzystuje tokeny do motywowania innych. O wiele łatwiej nakłonić kogoś do naprawienia czegoś, co się zepsuło, jeśli zaproponuje mu się w zamian rycary, które może wymienić np. na herbatę.
Hive to dla KBK nie tylko możliwość stworzenia tokenów i pozyskania nowych środków, ale również bezpłatna baza danych. Jej wykorzystanie poszerza wachlarz naszych możliwości. I tak na przykład na koncie @ksiazki tworzony jest rejestr zbioru bibliotecznego Królestwa. Docelowo mają być w nim ujęte wszystkie publikacje znajdujące się w naszej bogatej kolekcji. Część pozycji jest możliwa do wypożyczenia, co jest odnotowywane w blockchainie. Dzięki temu wiadomo kto ma daną książkę.
W planach jest również stworzenie bazy różnych "eksponatów" znajdujących się w KBK. Chciałbym, aby zostały one opisane na koncie @muzeum. Przy każdym znajdowałby się kod QR, który odsyłałby do szczegółowych historii.
To jednak nie wszystko. W 2021 wykorzystałem Hive do stworzenia gry internetowej @poczatek. Blockchainowa baza okazała się być świetnym środowiskiem dla tworzenia zagadek i szyfrowania wiadomości.
Wszystkie wymienione wyżej przykłady to tylko część działań wykorzystujących Hive. Oczywiście można byłoby przechowywać dane w oparciu o klasyczne strony internetowe. Problem w tym, że trzeba byłoby za nie płacić. Co prawda są również inne bezpłatne platformy, ale nie są one zdecentralizowane, więc w każdym momencie ktoś może podjąć decyzję o zamknięciu strony, tak jak to miało miejsce w przypadku blogów Onetu lub Naszej Klasy.
Istotną cechą blockchaina jest to, że nie można z niego nic usunąć. A zatem potencjalne pole do oszustw jest mocno ograniczone. To z kolei sprawia, że jest to idealne narzędzie do prowadzenia różnego rodzaju głosowań. Wszystko jest transparentne i każdą próbę fałszerstwa łatwo wychwycić. Dlatego też wszystkie prawa KBK publikowane są na koncie @krolestwo.prawo. Każdą ewentualną zmianę można sprawdzić w historii edycji. Nie da się również publikować z datą wsteczną. Oczywiście zanim cokolwiek zostanie uchwalone musi zostać przegłosowane. Ten proces również przebiega w blockchainie.
Miejsca takie jak @krolestwo zwykle są skazane na porażkę. Bez zatrudnionych osób, w oparciu tylko o wolontariat i bez pieniędzy z budżetu państwa trudno utrzymać jakiekolwiek miejsce kultury. W większości przypadków okazuje się to niemożliwe. W Rzeszowie udawało się głównie dlatego, że @fundacja prowadziła inne działania, które generowały przychód. W Krakowie udało się osiągnąć niemożliwe i od sierpnia 2022 roku KBK jest na plusie. Oczywiście wciąż nie jest to optimum gwarantujące rozwój miejsca, ale przejście z permanentnego deficytu do wychodzenia na zero jest ogromnym progresem. Nie mam wątpliwości, że udało się to w dużej mierze dzięki blockchainowi Hive, który: 1) pozwolił stworzyć własne tokeny, co wparło proces tworzenia społeczności i wpłynęło na zwiększenie grona stałych darczyńców, 2) zmotywował do codziennego raportowania, co również przełożyło się na większe wsparcie, 3) dał możliwość rozwoju różnych inicjatyw i stworzenia kapitału żelaznego. Zresztą warto zaznaczyć, że środki wyciągnięte z Funduszu Rozwojowego wciąż są niewielkie. Głównym powodem jest zamierzona akumulacja kapitału, w celu zwiększenia stałych przychodów. Myślę więc, że efekty wykorzystania blockchainu Hive w przyszłości mogą być o wiele bardziej widoczne. Zwłaszcza jeśli dokonamy zakupów znacząco zwiększających atrakcyjność lokalu.
